Bireysel Emeklilik Sistemi’nin (BES), katılımcı sayısı 6 milyon 871 bine, fon büyüklüğü 119.1 milyar TL’ye ulaştı. Peki, son dönemdeki reformlar, pazarın büyüme potansiyelini ve gelişimini nasıl etkileyecek? Hizmet kalitesi ve dijitalleşme gücüyle rekabete hazırlanan şirketlerin 2020 hedefleri neler?
2019 yılı tasarruf yapmak isteyenlerin BES’e tereddütlü yaklaştığı bir yıl olsa da geçmiş dönemlere kıyasla ana varlık sınıflarında BES’in getirisi, genel olarak mevduatın üzerinde seyretti. Bu yıl hedeflenen tamamlayıcı emeklilik sistemi, otomatik katılım ve BES’in yeniden yapılandırılması, gençlere teşvik, devlet katkısının yaşa göre farklılaştırılması gibi yapısal reformların özel emeklilik pazarına ivme kazandırması bekleniyor. Ayrıca sağlık, evlilik, eğitim, mülk sahibi olma gibi acil ihtiyaç durumlarında bireylere sistemden çıkmadan birikimlerinin bir kısmını çekme olanağı tanınıyor. Sektör temsilcilerine göre BES’teki yeni uygulamalar, pazarda olumlu etkiler yaratacak. Özellikle kıdem tazminatı uygulamasının hayata geçmesiyle tasarruf amacıyla sisteme giriş yapacak olan kişi sayısında artış olacak. Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) 2019 sonu BES ve OKS verilerine göre, 6 milyon 871 bin katılımcısı olan Bireysel Emeklilik Sistemi’nin toplam fon büyüklüğü 119.1 milyar TL’ye ulaştı. 2023’te bu rakamın 180220 milyar TL aralığında bir büyüklüğe ulaşacağı tahmin ediliyor. 2020, BES’te büyüme potansiyelinin yükseldiği bir yıl olarak görülüyor. BES’te yeni uygulamaları ve şirketlerin planlarını araştırdık. İşte ayrıntılar…
BNP PARIBAS
MEVDUAT VE DOLARDAN FAZLA GETIRI
BNP PARIBAS CARDIF Genel Müdürü Cemal Kişmir, BES’teki yeni uygulamaların pazarda olumlu etkiler yaratacağına inanıyor. Kişmir, “Müşterilerimizi doğru şekilde bilgilendirerek, sistemden çıkışları azaltmayı ve devlet katkısının önemi konusunda katılımcıları aydınlatmayı hedeflediğimiz 2020 yılında büyümenin artacağına inanıyorum” diyor.
BNP Paribas Cardif, hem süreçlerin otomasyonu ile müşteri memnuniyetinin artırılması hem de verimliliğin sağlanması konusunda en büyük iş ortaklarından TEB ile BES’in dijitalleşmesi inisiyatifini hayata geçirdi. Şirket bu sayede müşterilerine önemli yenilikler sunuyor. Örneğin, BES sözleşmeleri müşterilere dijital olarak cep telefonu üzerinden iletiliyor. Ayrıca sistemden çıkış işlemlerini hızlandırabilmek için bir robot kullanıma sunuldu.
Müşteri deneyimini iyileştirebilmek için dijitalleşmenin önemine inandıklarını belirten Kişmir, “Özellikle büyük şehirlerde giderek artan çalışma temposu ve günlük yaşama ayrılabilecek zamanın giderek daralması, müşterileri gereksinimlerini en kolay yoldan çözmeye itiyor. Öte yandan akıllı telefonların giderek yaygınlaşması dijitalleşmeyi ciddiye alan şirketlere müşterilerine daha iyi hizmet verebilmeleri için olanak sağlıyor. Biz de bu düşüncelerle BES müşterilerimizin birikimlerini en kolay biçimde yönetebilmeleri için Cepte Cardif uygulamasını geliştirdik” diyor. Müşteriler bu uygulama üzerinden 7 gün 24 saat katkı payı değişikliği, ek katkı payı ve katkı payı ödemelerini gerçekleştirebiliyor.
BES ürünlerinde sıklıkla tekrar edilen, düşük katma değerli birçok işlemi otomasyon sayesinde hızlandırdıklarını vurgulayan Kişmir, artık bu işlemleri çalışanlar yerine SAM adını verilen robotun yaptığını söylüyor. BNP Paribas Cardif, önümüzdeki dönemde özellikle CepteCardif ve çağrı merkezi gibi alternatif kanallarlada müşteri süreçlerini iyileştirmeyi hedefliyor. Şirketin odaklanacağı ikinci konu ise veri analitiği çalışmaları olacak. Şirket bu doğrultuda SAMANTHA adlı ikinci yazılım robotunu devreye almayı planlıyor.
Kişmir, “2019’da bir aylık mevduat endeksi yüzde 19.5’lik bir brüt getiriyi gösterirken, 12 BES fonumuzun brüt getirisi ortalama yüzde 27 olarak gerçekleşti. Fonlarımızın tamamı hem mevduatın hem de doların çok üzerinde getiri sağladı” diyor.
ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK
“YÜZDE 20 BÜYÜME BEKLİYORUZ”
ANADOLU HAYAT EMEKLILIK Genel Müdürü Yılmaz Ertürk, “Bireysel emeklilik sektörünün tüm paydaşlarının sıcak gündeminde; devlet katkısının yaşa göre farklılaştırılması, BES fonlarından kısmi çıkış imkânı tanınması, otomatik katılımın tamamlayıcı emeklilik sistemine dönüştürülmesi, dövizli BES ve e-sigorta gibi çok sayıda konuya ilişkin devam eden mevzuat çalışmaları bulunuyor” diyor. Bu yıl içerisinde hayata geçmesi planlanan mevzuat değişikliklerinin de etkisiyle, gönüllü bireysel emeklilik ve otomatik katılım tarafında oldukça hareketli bir yıl yaşanacağı bir gerçek. Ertürk, planlanan mevzuat çalışmalarının sektörün önümüzdeki dönemde daha da hızlı büyümesine destek verecek nitelikte gelişmeler olarak değerlendiriyor. Ertürk, tüm bu değişikliklerin emeklilik sisteminin derinliğini artırarak uzun dönemli tasarrufları cazip hale getireceğini ifade ediyor. Ertürk, “2020 yılı için öngörülen makroekonomik beklentiler ile mevcut mevzuat koşulları dahilinde bireysel emeklilik sistemi fon tutarının, yeni açılımlar hariç tutulduğunda, yüzde 20 civarında büyüyeceğini tahmin ediyoruz” diyor.
Anadolu Hayat Emeklilik, Emeklilik Gözetim Merkezi tarafından yayımlanan 3 Ocak tarihli verilere göre; bireysel emeklilik ve otomatik katılım toplamında 1 milyon 835 bin katılımcı sayısına ulaştı. Otomatik katılım ve devlet katkısı dahil bireysel emeklilik fon büyüklüğünde de yüzde 18’lik pazar payına sahip. Şirket toplamda 23 milyar TL’lik fon büyüklüğüne sahip. Anadolu Hayat Emeklilik, yeni dönemde dijitalleşmeyi ve müşteri deneyimini mükemmelleştirmeyi ana stratejik hedef olarak belirledi. Şirket, Ekim 2019’da katılımcıların, bireysel emeklilik birikimlerini risk algıları doğrultusunda en uygun fonlarda değerlendirebilmek amacıyla Fonmatik ROBO hizmetini başlattı. Fonmatik ROBO, kişinin yatırım beklentilerine en uygun fon dağılımını belirliyor ve piyasa koşullarına göre otomatik değiştiriyor. Bu sayede fon uzmanı olmayan kişiler de birikimlerini, yatırımcı karakterlerine en uygun şekilde bireysel emeklilik fonlarında değerlendirebiliyor. Hangi fonları seçeceklerini düşünmeden birikimlerine kolayca yön verebiliyorlar. Yaklaşık üç aydır hizmette olan Fonmatik ROBO’yu kullanan katılımcı sayısı 21 bini aştı. Fonmatik ROBO’ya emanet edilen fon tutarı da 640 milyon TL’ye ulaştı.
Ertürk, “Türkiye’de ilk defa şirketimiz ve İş Portföy tarafından hayata geçirilen robot fon yönetimi hizmetimiz sayesinde, katılımcıların doğru yatırım araçlarında değerlendirilen birikimleri de daha hızlı büyüyor” diyor.
Anadolu Hayat Emeklilik, kadınların geleceğini güvence altına alma bilinciyle hem bireysel emeklilik sistemine dahil olmalarını hem de sigortalı olmalarını oldukça önemseyen bir şirket. Bu alanda sektörde bir ilk olan “Ev Hanımları Emeklilik Planı”nı 2004 yılından bu yana müşterilerine sunuyor. İşgücüne katılan veya katılmayan her kadının yararlanabileceği bu emeklilik planının en önemli özelliği katkı payı ödeme teminatı. Bu teminat sayesinde, kendilerinin ya da eşlerinin başına gelebilecek beklenmedik durumlara karşı kadın katılımcıların geleceği güvence altına alınıyor. Evli katılımcıların eşlerinin vefatı veya maluliyeti, bekar katılımcıların ise kendi maluliyetleri durumunda emekliliğe hak kazanmaları için katkı payı ödemelerini 10 yıla kadar şirket üstleniyor.
Anadolu Hayat Emeklilik’in, 18-25 yaşları arasındaki gençlere yönelik “Genç Emeklilik Planı” bu yaş grubundaki gençlere özel ilk ve tek plan olma özelliğini taşıyor.
Dijital kanalların hem satın alma hem de hizmet süreçleri üzerindeki etkinliğinin her geçen gün arttığına dikkat çeken Ertürk, “Anadolu Hayat Emeklilik olarak bu trendi yakından takip ediyoruz. Tüm faaliyetlerimizde teknolojiyi ve self-servis dijital kanalları daha yoğun kullanmaya gayret ediyoruz. Bu anlamda sektörde en yoğun yatırım yapan şirketlerden biriyiz. Müşterilerimizin ihtiyaç ve beklentilerine uygun olarak kurguladığımız Mobil Şube ve internet sitemizdeki Online İşlemler menüsünden bireysel müşterilerimiz hesap birikimlerini ya da sigorta teminat tutarlarını görüntüleyebiliyor. Düzenli veya ek katkı payı ödeme, kredi kartı bilgilerini güncelleme, giriş aidatı ödeme, ara verme, katkı payı değişikliği, fon dağılım değişikliği gibi işlemleri kolaylıkla yapabiliyor. Müşterilerimiz bunlara ilaveten, dönemsel fon getirilerini piyasadaki mevcut yatırım araçları ile kıyaslayabiliyor, sözleşme ve poliçe bilgilerinin tüm detaylarını da görüntüleyebiliyor” diyor.
AVIVASA
DİJİITAL YATIRIMLARA ODAKLANDI
AVIVASA CEO’SU Fırat Kuruca, “20202022 dönemini kapsayan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi uygulaması, toplam tasarruf oranını yukarı çekmeyi, emeklilik sisteminin aksayan yönlerini aşmayı ve mümkünse sektörün potansiyelini yükseltmeyi hedefliyor. Beklentimiz otomatik katılımın daha güçlü bir şekilde kurgulanarak Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ne dönüşmesi. Bu noktada gündeme gelecek düzenlemeler üzerinde çalışılıyor. Ancak henüz yapılacaklar netleşmiş değil” diyor.
Başka bir gelişmeye de dikkat çeken Kuruca, “Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SDDK), Resmi Gazete’de açıklanan Cumhurbaşkanı Kararı ile kuruldu. Sigortacılık ve Emeklilik sektörünün ihtiyacı olan düzenlemelerin daha hızlı ve etkin bir şekilde ilerlemesi açısından çok faydalı olacağını düşünüyorum. Sektörün önündeki bazı engellerin kaldırılması için fırsat olduğuna inanıyorum. Sektöre olan güvenin artırılması ve tazelenmesi, sigortacılığın önemi konusunda toplumun bilinçlenmesini sağlayacak uygulamalar, daha anlaşılabilir, basit ve bütünsel bir mevzuat hazırlanması gibi konuların öncelik alacağını düşünüyorum” diyor
Bunlar dışında başka gelişme ve düzenlemelerin de hazırlıkları olduğunu ancak henüz netleşmediklerini biliyoruz. Buna rağmen şirketler çıkabilecek kararlar hakkındaki beklenti ve tahminler üzerinden çalışmalarını kesintisiz bir şekilde sürdürüyorlar…
AvivaSA, son birkaç yıldır teknolojik altyapı ya da başka bir ifadeyle dijitalleşme yatırımlarına odaklanan firmalardan biri. Şirket bu doğrultuda AvivaSA Mobil’i yeniledi. AvivaSA Mobil’i geliştirme ve güncelleme çalışmalarına da devam edecek. Portföy yönetim şirketi Ak Portföy ile birlikte dijital fon danışmanlığı uygulaması olan FonPro’yu geliştirdi. AvivaSA, 2017 yılını insana ve kültüre yatırım yılı ilan etmişti. Şirket bu doğrultuda sahada iş yapış şeklinden, çalışma ortamlarındaki fiziki değişimlere kadar bir dizi köklü dönüşümden geçti. Bunlara ek olarak geçen yıl, “müşteri odaklı” gelişim programı başlattı. “2015’ten bu yana devam ettirdiğimiz BES sektör liderliğimizi biraz da bu yenilenmelere, taze kalmaya borçlu olduğumuzu düşünüyorum” diyen Kuruca sözlerini şöyle tamamlıyor: Geçen yıl bu alandaki en büyük yatırımlarımızdan biri az önce vurguladığım mobil uygulamamız ve onun kapsamında yer alan “FonPro” özelliği oldu. AvivaSA Mobil ile, dünyadaki yenilikçi teknoloji ve tasarım trendlerine uygun olarak 250’den fazla müşterimizle, sektörümüzün en gelişmiş mobil uygulamasını hizmete sunduk. Neredeyse herkesin bildiği gibi, doğru ürünü doğru zamanda sunmak kadar onu doğru araçlarla, etkin bir şekilde tanıtmak ve pazarlamak da önemlidir. Yaptığımız etkin ve bütünleşik iletişim çalışmalarının da katkısıyla AvivaSA Mobil kısa zamanda müşterilerimiz arasında yüksek penetrasyon elde ederek, yılsonu için koyduğumuz download hedeflerimizi %50 oranında aşmamızı sağladı. Uygulamanın FonPro fonksiyonunu ise 20 binden fazla kullanıcı deneyimledi.
AvivaSA, EGM (Emeklilik Gözetim Merkezi) verilerine göre, mevcut BES’te 22.3 milyar TL’lik fon büyüklüğüne, yüzde 18.7 pazar payı ve 761 bin katılımcı sayısına sahip.
NN HAYAT VE EMEKLİLİK
FON BİLEN UYGULAMASI DİKKAT ÇEKİYOR
NN HAYAT VE EMEKLILIK Genel Müdür Yardımcısı Kerem Özdağ da 2020 yılını sektör açısından iyi bir yıl olarak değerlendiriyor. Bu alanda planlanan düzenlemeleri destekliyor ve sektöre pozitif katkı sağlayacaklarını söylüyor. NN, yaklaşık 887 bin müşterisine hizmet veriyor ve 4.7 milyar TL fon büyüklüğüne sahip. Özdağ, “NN Hayat ve Emeklilik olarak, müşteri memnuniyetini hedef alan ‘Önce Sen’ mottomuzla çalışmalarımızı yürütüyoruz. Müşterilerimize bizi hem ailelerine hem de arkadaşlarına tavsiye etmelerini sağlayacak mükemmel bir deneyim yaşatmayı amaçlıyoruz. Örneğin Kağıtsız BES projesini hayata geçirdik ve bu projenin en büyük kazanımı, satış ekiplerinin satış sürecini tablet üzerinden yaparak müşterilerin başvurularını dijital ortamda doldurması ve başvuruların anlık olarak SMS doğrulaması üzerinden onaylanması oldu” diyor.
2019 yılında mobil uygulamasını yenileyen şirket, NN Senin Mobilin adlı uygulama ile müşteri ve kullanıcı deneyimini ön planda tutuyor. Yeni uygulama ile müşteriler daha hızlı ve kolay bir şekilde sözleşmelerini inceleyerek işlem yapabiliyorlar.
NN Hayat ve Emeklilik 2019 yılı sonlarında hayata geçirdiği “Fon Bilen” adlı uygulaması ile fon tercihleri için piyasaları takip etmekte zorlanan müşterilerine destek sağlamayı hedefliyor. Bunun yanı sıra yatırımlarına daha doğru yön vermek isteyen katılımcılar için piyasaları takip edip, risk profiline uygun güncel fon karması önerileri sunuyor. “Fon Bilen” uygulamasına NN Senin Mobilin ve internet şubemiz üzerinden ulaşılabiliyor. “2018 yılında tamamlayıcı sağlık sigortası ürünümüz için pilot bölgelerde satışlarımıza başlamıştık” diyen Özdağ, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Bir senelik pilot satışların verdiği deneyimle 2019 yılı sonunda Desteğin Bizden Tamamlayıcı Sağlık Sigortası’nı daha geniş kitlelere sunmaya başladık. Tüm Türkiye’de yer alan satış kanallarımız aracılığıyla SGK anlaşmalı sağlık kuruluşlarında hizmet veriyoruz. 2020 yılında da TSS alanında çalışmalarımız devam edecek ve odağımızdaki konulardan biri olacak. Aynı zamanda dijital dönüşüm ve otomasyon projelerimiz paralelinde, BES ve TSS’de olduğu gibi hayat sigortalarında da kağıtsız süreçlerimizi hayata geçirerek hem operasyonel verimliliğimizi hem de müşteri memnuniyetini artırmayı hedefliyoruz” diyor.
METLIFE
TEKNOLOJİ VE HIZLA BÜYÜYOR
METLIFE GENEL MÜDÜRÜ Deniz Yurtseven, “BES’te yapılan yeni düzenlemeler ile sektörün daha da gelişeceği aşikâr. 20192021 yıllarını kapsayan Yeni Ekonomi Programı’na (YEP) sigorta ve BES de girdi. Hem BES hem de OKS’nin YEP’te yer almasını sektör açısından olumlu buluyoruz” diyor. Yurtseven, BES’in atılacak yeni adımlarla ülke tasarrufları içerisindeki yerinin daha da büyüyeceğini öngörüyor. Yurtseven, “Böylece başta sanayi olmak üzere yeni girişimlere uygun kaynak yaratılması mümkün olacak ve ekonomik büyümeye önemli katkılar sağlanacak. Katılımcılar ise hesaplarında oluşan birikimlerle geleceğe daha güvenli bakacaklar. Ayrıca yeni düzenlemelerle kıdem tazminatının reforme edilerek işveren katkısıyla birlikte BES kapsamında yönetilmesi, devlet katkısındaki mevcut yüzde 25 seviyesinin korunarak gençler için daha yüksek bir oranda uygulanması ve sistemden çıkış talepleri olduğunda hastalık, eğitim ve ev alınması gibi bazı özel durumlarda kısmi çıkışa imkân tanınması gibi yenilikler bekliyoruz” diyor.
MetLife, önemli bir yatırım bütçesi ayırdığı teknolojiye önem veren şirketlerden biri. Şirket bu konuya büyük bir titizlikle eğiliyor. Müşterilerine pek çok işlemi online olarak yapma fırsatı sunuyor. “Bunun en güzel örneği olarak Kurumsal İnternet Şubemizi gösterebiliriz” diyen Yurtseven, “E-şubemiz sayesinde işverenler; çalışanlarının otomatik katılım sözleşmelerini bu platform üzerinden üretebiliyor. Diğer taraftan bireysel emeklilik katkı payı tutarlarını sisteme yükleyerek bize iletebiliyor, şirketlerine ait çalışan listesine istedikleri an kolayca ulaşabiliyorlar. Aynı şekilde bireysel müşterilerimiz de e-şubemiz üzerinden hem sigorta poliçeleri hem de emeklilik sözleşmelerine ilişkin birçok işlemi kolaylıkla, 7/24 yapabiliyorlar” diyor. MetLife emeklilik ve hayatta küresel bir sigorta devinin Türkiye ayağı olarak bu büyük dönüşüm sürecini yakından takip ediyor ve yeni uygulamaları hayata geçiriyor. Yurtseven, “Önümüzdeki dönemde bireysel emeklilik müşterilerimize kişiye özel fon birikim yönetimi hizmeti sunmak için robo-danışmanlık uygulamaları ile ilgili analiz sürecimiz devam edecek. BES ve OKS katılımcılarımıza bedelsiz olarak fon yönetimi hizmeti sunmayı ve böylelikle katılımcılarımızın önemli bir ihtiyacını da karşılamayı hedefliyoruz” diyor.
MetLife Türkiye, geçtiğimiz yıl hedefleri doğrultusunda yüksek bir performans gösterdi. Hayat sigortalarında önceki yıla göre yüzde 53 oranında büyüyerek sektöre paralel bir gelişim yakaladı. Ferdi kaza sigortası branşında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11 büyüdü. Bireysel emeklilik sektöründe de 184 bin katılımcı ile 2.3 milyar TL fon büyüklüğüne ulaştı.
ATİLLA BENLİ
TÜRKİYE SİGORTA BİRLİĞİ (TSB) BAŞKANI
Otomatik katılım önemli bir kazanım oldu TÜRKIYE SIGORTA ve özel emeklilik sektörü GSYH’nin 34 katına ulaşan ve yaklaşık 127 trilyon TL’lik teminat sağlarken, yerine getirdiği fonksiyonlar ve ödediği tazminatlar itibarıyla ülke ekonomisi için kritik bir önem taşıyor. 2019 üçüncü çeyrek itibarıyla 215.6 milyar TL aktif büyüklüğü ile bankacılık sektöründen sonra finansal sistemde ikinci sırada yer alan sektörümüzün büyütülmesi, penetrasyonunun artırılması ülke kaynaklarının risklerden korunmasını ve ekonomiye fon sağlanmasını artacak. 2019 yılında ekonomi yönetimince alınan aksiyonlarla kur, faiz ve enflasyonun belli bir dengeye oturması sonucu, ekonomik göstergelerde önemli iyileşmeler sağlandı. 2019 yılı üçüncü çeyrek sonuçlarına göre; sigorta ve emeklilik sektörünün geçen senenin aynı döneminde 4 milyar 415 milyon TL olarak hesaplanan teknik kârı yüzde 27’lik artışla, 5 milyar 600 milyon TL’ye ulaştı. Sektörümüzün toplam prim üretimi 2019 üçüncü çeyrek sonunda yüzde 22.4 oranında yükseldi. Sektör reel anlamda yüzde 12.1 büyüme kaydetti. Bu sonuçlarla hayat dışı sigorta prim üretimi 41 milyar TL, hayat sigortası prim üretimi 7.4 milyar TL olurken; sektörümüzün toplam prim üretimi 48.4 milyar TL’ye ulaştı. Türkiye’de bireysel emeklilik sisteminde ise Eylül 2019 sonu itibarıyla otomatik katılımdaki çalışanlar dahil toplam 12 milyon kişi bulunuyor. Devlet katkısı dahil BES ve otomatik katılımda toplam fon büyüklüğü ise yaklaşık 115.3 milyar TL’ye ulaştı. Özellikle otomatik katılım uygulaması ile sadece son üç yılda 5.2 milyon çalışanın sistemde tasarrufa geçmesi sistemin önemli bir kazanımı. 2019 yılının sonunda BES ve otomatik katılımda toplam katılımcı sayısının 12 milyonu aşacağı ve fon büyüklüğünün de devlet katkısı dahil yaklaşık 128 milyar TL’ye yaklaşacağı tahmin ediliyor.
