Teknolojik inovasyon ve bunun ezber bozucu etkisi uzun süredir konuşuluyor. Ancak işin büyümesi ile birlikte dijital dünyada yapılan işlerin paraya çevrilmesi de aynı derecede ilgi çekici bir şekle bürünmeye başladı.
Bain&Co Ortağı Ozan Bayülgen, geçen yıllarda büyük grupların müşteri verisini kullanmaya dayanan gelir yaratma modellerini denediklerini belirtiyor. Bayülgen, “Bu aile şirketleri yapısı, genel müşteri kitlesi içindeki sinerjileri yakalama ve hane halkına grupların başka şirketlerinin çapraz satış yapma olanaklarını geliştirmeye dönük çalışmalardı. Geçen beş altı yılda bunu sağlamaya yönelik platformların birbiri ardından ortaya çıkmasına tanık olduk” diyor.
Bayülgen’in bu alanda günümüzde ortaya çıktığına dikkat çektiği büyük değişim ise, oluşmakta olan yeni 360 derece yaklaşımının ve hane halkının ortak cüzdana sahip olmasına odaklanılması ya da odaklanılmasının gerekmesi. Bayülgen, “Bu konutlara hizmet eden enerji şirketleri tarafında yansımasını buluyor. Konutlara doğalgaz ve elektrik sağlayan şirketlerin işinin ne kadar düşük kârlı olduğunu biliyoruz. Bu, mobil tarafta büyük rekabet yaşayan telekom operatörleri için de geçerli. Tek başına hizmet vermeye çalışmak yerine” diyor.
Bain Küresel Teknoloji, Medya ve Telekomünikasyon Ortağı Laurent-Pierre Baculard, bu değişimin 360 derecelik bakış açısı tarafındaki karşılığı ile değerin üründen yazılım ve bakım başta olmak üzere servise kaydığı bir dünyada paraya çevirme ya da monetize etme noktasının, platform oluşturma yeteneği ile çok yakından ilişkili olduğunu söylüyor. Amazon, pazara en yakın noktaya kurduğu depolarla desteklediği fiziksel mağazalara yönelirken, GE’nin Predict adı altında kurduğu veri pazaryeri başka bir açıdan aynı felsefeyi yansıtıyor.
Bayülgen, arama motoru Google’ın Apple’dan daha değerli hale gelmesinin hem müşteri verisinin artan değerini hem de veriyi analiz edebilmenin değerini gösterdiğini söylerken, iPhone satışlarının ilk kez düşmesinin ürün tarafındaki değişime işaret ettiğini vurguluyor. Buna sadece dijitalin yeterli olmadığını ve veriyi paylaşmanın yeni dönemin önemli bir özelliği olduğunu da ekliyor.
Baculard, bütün bu değişimleri evin etrafındaki bir modelle sistematize ediyor. Baculard, “Perakende şirketi eve teslimat yapmayı; elektrik şirketi evin enerji planını en düşük maliyetle sunmayı; telekom şirketleri buluta kadar uzanan olanakları ile aynı kitleye hitap ediyor. Bunların bir arada olması değer yaratma tarafında avantajlı bir durum yaratabilir” diyor.
Bayülgen daha ezber bozan bir olasılığa dikkat çekiyor: “Bir işadamı bir hanenin banka, telekom ve market alışverişi bilgisine sahip olursanız, her şeyi satabilirsiniz demişti. Buradaki telekomun yerine elektriği koyun ve önümüzdeki dönemde bu pazarın liberalleşeceğini düşünün, çok farklı bir tablo ile karşılaşacaksınız. Liberalleşme burada karların marjinalleşmesine neden olurken, rekabet nereye kayacak? Elektrik verisi kadar evlere erişimin de rekabet alanını oluşturacağı bu dünyada yeni bir rekabet alanı oluşacak. Türk Telekom’un elektrik dağıtım lisansı alması, bu açıdan önem taşıyor” diyor. Bunu tersten düşündüğünüzde elektrik şirketleri ile telekom operatörleri arasında bir ezber bozumuna hazır olunmalı.
