8 Ekim’de Atatürk Kültür Merkezi’nde düzenlenecek 5. Global GastroEkonomi Zirvesi, gastronomiyi 3 trilyon doları aşan küresel ekonominin boyutlarıyla ve disiplinler arası etkileşimleriyle ele alacak. “Kesişme Noktası” temasıyla gerçekleşecek zirvede sektörün hem ekonomik verileri hem de kültürel yönleri tartışılacak.
Yarın Atatürk Kültür Merkezi, gastronomiyi yalnızca mutfakla sınırlamayan bir bakış açısına ev sahipliği yapacak. Beşinci kez düzenlenecek Global GastroEkonomi Zirvesi, farklı disiplinleri aynı masada buluşturarak sektörü hem ekonomik hem kültürel yönleriyle gündeme taşıyacak.
TURYİD Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Demirer’in verdiği rakamlar, gastronominin ulaştığı küresel boyutu ortaya koyuyor. Demirer’e göre, dünya genelinde gastronomi turizmi 1,1 trilyon dolarlık hacme, yiyecek-içecek hizmetleri ise 3 trilyon doları aşan bir büyüklüğe ulaşmış durumda. Bu ekonomi, 357 milyon kişiye istihdam sağlıyor; yani dünyadaki her 10 çalışandan biri bu sektörün içinde. Türkiye’de de sektör 900 milyar TL’lik büyüklüğe ulaşmış durumda ve yaklaşık 2 milyon kişiye iş imkânı yaratıyor.
Yapısal sorunlar ve çözüm arayışları
Zirvede yalnızca büyüklük değil, yapısal sorunlar da gündeme taşınıyor. Demirer’in dikkat çektiği konulardan biri, kayıt dışı bahşişlerin ekonomide yarattığı kayıp. Yıllık 100 milyar TL civarında olduğu belirtilen bu kaynağın şeffaflaşması, sektörün sürdürülebilirliği için kritik görülüyor. Ayrıca tarımsal üretim ve gastronomi arasındaki bağ da sık sık vurgulanıyor. Demirer bu çerçevede “iyi tarım olmadan iyi gastronomi olmaz” ifadesiyle üreticiye desteğin önemine dikkat çekiyor.
Bu yönüyle zirve, vitrin olduğu kadar aynı zamanda sektörün kronik sorunlarının ve olası çözüm yollarının tartışıldığı bir platform olmayı hedefliyor.
“Kesişme Noktası” bir tema değil, manifesto
Bu yılki tema “Kesişme Noktası” başlığını taşıyor. Zirve Komite Başkanı Ebru Koralı, bu yaklaşımı bir manifesto olarak tanımlıyor: “Kesişme Noktası bizim için fikirlerin çarpıştığı, disiplinlerin birbirine karıştığı, yaratıcılıkla bilimin aynı sofrada buluştuğu bir yer. Gastronomi bugün sürdürülebilir kalkınmanın, kültürel diplomasinin ve toplumsal hafızanın merkezinde. Her tat, hem geçmişimizi hatırlatıyor hem de geleceğimizi yazıyor.”
Zirve programında da bu anlayış kendini gösteriyor. Michelin yıldızlı şef Ivan Brehm’in “Crossroads Thinking” yaklaşımını paylaşması, Eylül Görmüş’ün hafıza ve sofralar arasındaki bağı aktarması, Aslıhan Koruyan Sabancı’nın sürdürülebilirlik boyutunu tartışması beklenen başlıklar arasında yer alıyor.
Disiplinlerin buluşma alanı
Zirve oturumları, gastronomiyi farklı yönleriyle ele alacak. Coğrafi işaretli ürünlerin ekonomiye katkısından mavi ekonomiye, göçmen mutfaklarından sıfır atık uygulamalarına kadar geniş bir yelpaze öne çıkıyor. Akan Abdula coğrafi işaretli ürünlerin değerini, Levon Bağış ve Volkan Narcı deniz yaşamının gastronomiye etkilerini, David Mora ise bağ rotalarının turizme katkısını tartışmaya açacak.
Zirve, gastronomiyi sektör olmanın ötesinde disiplinler arası bir buluşma noktası olarak görünür kılmayı amaçlıyor.
Türkiye İçin Küresel Vitrin
Etkinlik, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın desteğiyle gerçekleşiyor. Coca Cola CCI, Kale Seramik, Migros Yemek, CarrefourSA, Bonna ve Kerzz Teknoloji gibi sponsorların katkısı da zirvenin farklı ekonomik aktörleri bir araya getirme gücünü gösteriyor.
Bu yapı, Türkiye’nin gastronomiyi kültür, turizm ve ekonomiyle birlikte dünyaya açılan vitrini haline getirme çabasını öne çıkarıyor. İtalya’nın pizza, Japonya’nın sushi, Fransa’nın peynir ve şarapla yaptığı gibi, Türkiye de kebap, baklava ve coğrafi işaretli ürünleriyle küresel değer zincirinde daha görünür olmayı hedefliyor.
Beklenti Zirvesi
Global GastroEkonomi Zirvesi henüz başlamadan, ortaya konan rakamlar ve program başlıkları, gastronominin çoktan ekonomik ve kültürel bir güç haline geldiğini gösteriyor. 1,1 trilyon dolarlık küresel turizm hacmi, 900 milyar TL’lik Türkiye pazarı ve yıllık 100 milyar TL’lik kayıt dışı kayıp gibi veriler, tartışmaların ekonomik boyutunu güçlendiriyor.
Yarın AKM’de düzenlenecek zirve, gastronomiyi damakta olduğu kadar ekonomide ve toplumsal yaşamda da etkisi ölçülebilen bir alan olarak yeniden tanımlamaya aday.