Makine imalat sanayi konsolide verilerine göre, Ocak-Mayıs döneminde serbest bölgeler dâhil toplam makine ihracatı yüzde 1,2 gerileyerek 11,5 milyar dolar oldu. İhracatı miktar bazında yüzde 6,2 azalan makineciler, ortalama birim fiyatlarını yüzde 5,3 artırarak 7,8 dolara taşıdı. Yıllıklandırılmış verilere göre ihracat yüzde 0,5 azalışla 28,1 milyar dolar oldu. Ocak-Mayıs döneminde KG başına ihracat birim fiyatları, Türkiye’nin makine ihracatında 1,3 milyar dolar ile ilk sırada gelen Almanya’da 10,1 dolar olurken, 729 milyon dolar ile ikinci sırada gelen ABD’de 16,1 dolar olarak gerçekleşti. Bu dönemde ihracatın yüzde 12,3 arttığı İtalya üçünü sırada yer aldı. İlk 10 ülke arasında yer alan Birleşik Krallık, Romanya ve İspanya’da yüzde 4,3 ila yüzde 28,5 dolayında artışlar gerçekleşti. Alt dallar arasında ilk sırada gelen içten yanmalı motor ve aksamları ihracatı yüzde 3,5 artışla 1 milyar dolar eşiğini geçti. 689 milyon dolar ihracat yapılan inşaat ve madencilik makineleri yüzde 18,8 daraldı. İhracatın yüzde 15,6 azaldığı traktörler, tarım ve ormancılık makinelerinde tutar 491 milyon dolar oldu.
“Fiyat odaklı pazarları kaybediyoruz”
Türkiye’nin makine ihracatında uzun yıllardır ilk sırada gelen Almanya’daki gelişmelere değinen Makine İhracatçıları Birliği Başkanı Kutlu Karavelioğlu, bu pazarda yaşanan süreçleri şu şekilde değerlendirdi: “Almanya’da, geçen yılın tamamına egemen olan düşük iç talep işletmeleri rekabetçi ölçeklerden uzaklaştırmış, 2024 yılı makine üretiminde yüzde 7,5; ihracatında ise yüzde 5 gerileme kaydedilmişti. Bu yıla yeni siparişlerde toparlanma ile başlayan Almanya’daki işletmeler, ilk çeyrekte yüzde 5 kadar düşen ihracatlarına rağmen tarife savaşlarındaki belirsizliği yatırım iştahına çevirmeye odaklanan Alman hükumetinin doğrudan destek programları ile moral kazandılar. ABD ve Çin’e ihracatta yaşanan sert daralmayı diğer pazarlarda telafi etme gayretine giren bu işletmeler, bizim doğal pazarlarımız olan Yakın ve Orta Doğu’da yüzde 14’e yakın ihracat artışı sağladılar. Bunu AB’nin hızla çeşitlendireceği STA’lara ve müşterilerine sundukları uzun vadeli finansman olanaklarına bağlamak mümkün. Bir başka sebebi ise fiyat performans ekseninde Batı ile Doğu malları arasında en iyi seçenek olarak görülen Türk makinelerinin hızla pahalanıyor oluşu. AB genelinde %2 artış sağladığımız ilk 4 ayda Yakın ve Orta Doğu’da yüzde 6’ya yakın daralmış olmamız, teknolojik hassasiyeti olan gelişmiş ülkelerde payımızı korurken, fiyat hassasiyeti olan pazarlarda zaafa düştüğümüzün bir göstergesi. Bu durum, ÜFE’deki döviz bazlı yükselişi salt kalite ve verimlilikle açıklamaya çalışan tezlerle çelişen bir durum. Gelişmiş ülkelerin kendi sanayisini korumak için enflasyonist tarifeler de dahil her türlü önlemi aldığı bir dönemde, enflasyonla mücadele saikiyle ithalatı kolaylaştırmanın üretimden ziyade tüketime katkı yaptığı ortada. Dezenflasyonist yaklaşımın iç talebi kısmak kadar, sanayi arzını koruyacak önlemleri ihmal etmemekten geçtiği de çok açık.”