Bazı deniz taşımacılığı şirketleri, stratejik açıdan önemli Hürmüz Boğazı’nı kullanmamaya başladı. İsrail-İran savaşı kızıştıkça taşımacılık sektörünün endişeleri de artıyor.
İsrail’in İran’a cuma günü saldırmasıyla başlayan savaş nedeniyle, nakliye gemilerini hem Kızıldeniz’den hem de Hürmüz Boğazı’ndan geçiş sırasında ekstra dikkatli olmaya zorluyor. Hürmüz Boğazı dünya petrol endüstrisi için kritik önemde bir geçit ve Dubai’nin devasa Jebel Ali limanına uğrayan konteyner gemileri için hayati önemde bir giriş kapısı.
Global gemi sahiplerini temsil eden Bimco’da güvenlik sorumlusu Jakob Larsen, İsrail-İran çatışmasının büyümesinin gemi sahiplerini endişelendirdiğini, bunun da bu bölgeden geçen gemi sayısında “mutevazı bir düşüşe” neden olduğunu belirtiyor.
Larsen şu açıklamada bulundu: “Güvenliğe yönelik tehditlerin arttığı bir dönemde, navlun fiyatları ve gemi personeli maaşları genellikle artar; bu dinamikler basit gözükse de, yüzyıllar boyunca savaşlar ve kriz dönemlerinde global ticaret bu sayede ayakta kalmıştır.”
Geçen hafta İsrail’in İran’a saldırmasının ardından navlun fiyatları fırladı. Analitik firması Kpler’in verilerine göre, Ortadoğu Körfez’den Çin’e tanker navlun fiyatları cuma günü yüzde 24 oranında artarak, varili 1,67 dolara yükseldi.
Kpler’den analistler, gerilim arttıkça navlun fiyatlarında daha da artış olabileceğini belirtiyorlar.
İran Körfezi’ni Umman Denizi’ne bağlayan Hürmüz Boğazı, dünyanın en önemli petrol geçiş güzergahlarından biri olarak biliniyor.
2023 yılında, bu su yolundan geçen petrol miktarı günde ortalama 20,9 milyon varildi. Bu da, dünyadaki petrol sıvıları tüketiminin yaklaşık yüzde 20’sine denk düşüyor.
Petrolün Hürmüz Boğazı’ndan akışının geçici bir süre için olsa bile kesintiye uğraması, enerji fiyatlarını sıçratarak, nakliye maliyetini artırabilir ve bu da arzda önemli gecikmelere yol açabilir.
Hürmüz Boğazı petrolün yanı sıra global konteyner ticaretinin de kilit noktası. Bunun nedeni, bölgedeki limanların global nakliyat ağlarını birbirine bağlayan noktalar olması.
Bu limanlardan kargoların büyük bir bölümü, İran Körfezi, Güney Asya ve Doğu Afrika’daki limanlara yönelik taşımacılığın üssüne dönüşen Dubai’ye gidiyor.
S&P Global Market Intelligence’ta denizcilik ve ticaretten sorumlu başkan yardımcısı Peter Tirschwell, nakliye firmalarının son günlerde Hürmüz Boğazı’ndan kaçındığına dair işaretler olduğunu belirtti ancak bunların hangi şirketler olduğunu açıklamadı.