İDO, yalnızca deniz ulaşımında değil, turizmde de etkili bir oyuncuya dönüşüyor. 15 milyon dolarlık yeni gemi yatırımı, Ege Adaları’na artan sefer sayısı ve sürdürülebilirlik odaklı dönüşüm adımlarıyla şirket, Ege’den Karadeniz’e uzanan geniş bir vizyonla ilerliyor. İDO Genel Müdürü Murat Orhan ile hem yeni yatırım hamlelerini hem de şirketin turizmdeki konumunu konuştuk. – Zeynep Aktaş
Ulaştırma denince ilk akla gelen markalardan biri olan İDO, son dönemde rotasını yalnızca iskeleler arası yolcu taşımacılığına değil, turizmin merkezlerine de çevirmiş görünüyor. 2024 yılında Ege Adaları’na başlattığı seferlerle dikkat çeken şirket, bu yıl yeni hatlar ve güçlü filo yatırımlarıyla turizm taşımacılığındaki iddiasını biraz daha netleştiriyor. Genel Müdür Murat Orhan ile hem bu dönüşümün arka planını hem de İDO’nun çevresel duyarlılık ve dijitalleşme ekseninde attığı adımları konuştuk.
Murat Bey, İDO özellikle bu yıl dikkat çekici atılımlarla gündemde. Önce Ege Adaları, şimdi yeni gemi yatırımları… Neler oluyor?
Aslında olan şey şu: Biz artık yalnızca bir deniz ulaşım şirketi değiliz. 2024 Nisan’ında Ege Adaları’na başlattığımız seferlere gelen talep beklentimizin çok üzerindeydi. Bu talep, şirketin yönünü biraz daha turizme doğru çevirmesine sebep oldu diyebiliriz.
Geçtiğimiz yıl hangi adalara sefer düzenlediniz? Bu yıl neler olacak?
Geçen yıl Samos, Patmos, Leros ve Kalimnos olmak üzere dört adaya düzenli seferler gerçekleştirdik. 155 bin yolcu taşıdık. Yeni rotalarımız arasında 16 Mayıs’ta başlayacak Dikili–Midilli ve 30 Mayıs’ta faaliyete geçecek Fethiye–Rodos seferleri de var.
Kuşadası, Seferihisar ve Turgutreis’ten Ege adalarına yönelik hatlar devam edecek bu durumda?
Kesinlikle. Mevcut rotalarımız aynen sürüyor. Ege bölgesinden aldığımız dönüşler çok olumlu. Hatta bazı limanlardan “Biz de sefer istiyoruz” talepleri geliyor. Valiliklerin de katkısıyla bu bölgelerde ek personel görevlendirildi. Gümrük geçişlerinin hızlandırılması için destek sağlanıyor. Tüm bunlar turizmde daha güçlü bir yapı kurmamıza imkân tanıyor.
Yani artık sadece taşıyan değil, turizmi organize eden bir yapıya mı evriliyorsunuz?
Öyle de denebilir. Bugün 50 gemilik bir filoyla çalışıyoruz. Bu filoya geçtiğimiz günlerde 15 milyon dolarlık yatırımla 4 yeni arabalı vapur ekledik. Bunlardan ikisi Kocaeli Yeniköy – Yarımca Limanı arasında sıfır kilometre araç taşımacılığı yapacak. Diğer ikisi ise İzmir Üçkuyular – Bostanlı hattında faaliyet gösterecek.
Peki, bu büyümeyi karşılayacak gemi altyapınız hazır mı?
Açıkçası, böyle bir ivmeyi önceden planlayarak hareket ediyoruz. 15 milyon dolarlık bir yatırımla 4 yeni arabalı vapuru filomuza kattık. Bu, özelleştirme sonrası yaptığımız en kapsamlı filo yatırımı. Dalga1 ve Kaşif adlı gemilerimiz Kocaeli Yeniköy ile Yarımca Limanı arasında sıfır kilometre araç taşıyor. Dalga1, 2018 model ve 110 araç kapasiteli. Kaşif ise 2012 model, 95 araç taşıyabiliyor. Bu iki gemi birlikte ayda 70 sefer yaparak yaklaşık 10 bin araç taşıyacak.
Diğer iki gemi nerede faaliyet gösterecek?
İzmir’de. Denizhan ve Çelikkanat adını verdiğimiz gemiler Bostanlı-Üçkuyular hattında hizmet vermeyi sürdürecek. İkisi de 55 araç taşıma kapasiteli. Bu yatırımlar hem ürün çeşitliliğimizi artırdı hem de sefer güvenilirliğimizi pekiştirdi. Turizm sezonundaki yükü hafifletmek için de önemli bir adım oldu.
Sanırım bir de Karadeniz projeniz var. Bu konuda ne durumdasınız?
Hazırlıklarımız devam ediyor. Henüz detayları paylaşabilecek noktada değiliz ama arka cephede ciddi bir planlamadan söz edebilirim. Şunu rahatlıkla belirteyim ki, hedefimiz sadece Ege değil. Ülkemizin tüm denizlerde olmak gibi net bir hedefimiz var. Bunun için teknik, hukuki ve operasyonel hazırlıkları eş zamanlı yürütüyoruz.
Bu büyümeyi sürdürülebilir şekilde nasıl yönetiyorsunuz? Özellikle çevresel etkiler açısından…
Bu bizim önceliklerimizden biri. Yakıt tasarrufu, atık yönetimi, düşük emisyon salınımı gibi alanlarda yoğun çalışıyoruz. Yeni gemilerimizin teknik donanımları bu ilkelere uygun şekilde optimize ediliyor. Ayrıca 35 iskelemizde “Yeşil İskele” sertifikasyonu için süreç başlattık. Denetim kriterlerini sağlayarak sezon sonuna kadar birkaç iskeleyi bu standarda ulaştırmayı amaçlıyoruz.
Peki, bu dönüşüm sadece fiziki yatırımlarla mı sınırlı?
Hayır, aynı zamanda dijital bir dönüşümden de söz ediyoruz. Mobil uygulamalarımızı güncelliyoruz. Yolcularımızın bilet alma, bilgi edinme ve iletişim süreçlerinde daha rahat deneyim yaşamalarını sağlamak için kullanıcı arayüzlerinde ciddi değişiklikler yaptık. Ayrıca çevre duyarlılığı ve hayvan haklarına saygılı bir hizmet anlayışını da içselleştiriyoruz.
Biraz da rakamsal büyüklüklerden söz edelim. Bu yılki hedefleriniz neler?
2024’te dört adaya yapılan seferlerde 155 bin yolcu taşıdık. Bu yıl hedefimiz 300 binin üzerine çıkmak. Yeni gemilerimizle beraber hem çeşitliliğimiz arttı hem de taşıma kapasitemiz. Yaz sezonunda yani Temmuz–Ağustos aylarında haftanın her günü Ege Adaları’na sefer planlıyoruz. Ayrıca yılın 6 ayı boyunca bu hatları sürdüreceğiz.
Bu seferler aynı zamanda bölgesel kalkınmaya da katkı sağlıyor gibi… Ne dersiniz?
Çok doğru. Hem istihdam yaratıyoruz hem de ekonomik hareketliliğe katkıda bulunuyoruz. Ege kıyılarında yer alan limanlardan bize gelen talepler de bunun göstergesi. Bugün ulaştırma şirketi olarak başladığımız yolculukta artık turizmi şekillendiren, yön veren bir aktöre dönüşüyoruz.