Petrol varil fiyatları son günlerde son 10 ayın en yüksek seviyesine çıkarak 90 doları aştı. Bu artış, sürpriz bir biçimde oldukça dirençli çıkan global ekonomiye zarar verebilecek enflasyonun yeniden sıçrayabileceği endişelerine yol açtı.
ABD gibi büyük ölçüde enerji tüketen ekonomilerde, ekonomik durumun beklenilenden daha iyi olması 2023’te dünyada petrol talebinin rekor seviyelere yükselmesine neden oldu. Bu yıl dünyada günlük petrol tüketiminin 101,8 milyon varil olduğu hesaplanıyor.
Suudi Arabistan ve Rusya’nın da arzda kısıtlamaya gitmesi petrol stoklarını boşalttı. Riyad ve Moskova geçen hafta, üretim ve ihracat kesintisini 2023 yılının geri kalanına uzatma kararı aldılar.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ve OPEC’in kısa süre önce yayımladığı bir güncelleme, kesintilerin bu yıl devam ettirilmesi halinde petrol piyasalarında bir açık yaratabileceğine dikkat çekti.
IEA yaptığı açıklamada, “Suudi-Rusya ittifakı petrol piyasaları için zorlu bir sınava işaret ediyor” dedi.
Fiyatlar ne kadar artabilir?
Brent tipi ham petrol varil fiyatı dün (perşembe) 93,70 dolar oldu; bu, haziran ayından beri yüzde 25 artışa denk geliyor. Batı Teksas ham petrol varil fiyatı ise 90,16 dolar oldu. Her ikisi de 2023 yılından beri en yüksek seviyelere ulaştı.
Pek çok analist, güçlü talep, sınırlı arz ve ABD hükümetinin petrol fiyatlarını dengeleyecek enstrümanlara sınırlı sayıda sahip olması nedeniyle, petrol varil fiyatının gelecek haftalarda 100 doları bulabileceğine dikkat çekiyor. ABD’nin rezervlerinin büyük bir bölümünü Ukrayna savaşının başlamasının ardından kullanmış olması, halihazırda fiyatları düşürmek için çok fazla bir şey yapamayacağı anlamına geliyor.
Petrol fiyatlarındaki artış da enflasyonu yeniden sıçratma ve FED’in fiyatları kontrol altında tutma hamlelerini başarısız kılma riskini beraberinde getiriyor.
Nitekim yüksek petrol fiyatları ABD’de tüketici fiyatlarının ağustosta yıllık bazda yüzde 3,7, temmuz ayında ise yüzde 3,2 oranında artmasında birincil bir rol üstlendi.