Mopak, kağıt üretiminde önemli oyunculardan biri. Şirketin temellerini mübadeleyle İzmir’e gelen Girit kökenli Türklerden Ruhi Molay 1926’da attı. İzmir Fevzipaşa Bulvarı Yeni Kavaklar Çarşısı’nda kendisine küçük bir basımevi kurdu önce. Gripin ilaç kutularını üretti. Oğlu Mehmet Ali’yi eğitim için Berlin Grafik Sanatlar Akademisi’ne gönderdi. Döndüğünde de ona küçük bir matbaa kurdu. Mehmet Ali Molay küçük matbaasıyla iyi işlere imza attı kısa sürede. Türkiye’ye ilk defa tifdruk ve tipo ofset makineleri getiren kişi oldu. Gıda ve sigara sanayisinin büyümesiyle şirketin işleri de açıldı. 25 gram ince kağıttan, 500 gram kartona kadar geniş ürün yelpazesi ile bugün 36 ülkeye ihracat gerçekleştiriyor.
Şirkette dördüncü kuşak yönetici olarak stratejilere yön veren Genel Müdür Ruhi Molay (30), kendi ifadesiyle “işini çok seven bir kağıt mühendisi.” İstanbul Dünya Ticaret Merkezi’ndeki ofisini aralıklarla ziyaret ediyor. İzmir-Karşıyakalı. Sadece iki büyük şehir arasında mekik dokumuyor, hayatının büyük kısmı seyahatlerle geçiyor. İş trafiğini iyi yönetiyor. Yeni projeler için çalışıyor.
Planlarındaki en önemli maddelerden biri, şirketin perakende ayağını güçlendirmek. Kırtasiyeler açarak tüketiciye doğrudan ulaşma hedefinin birkaç aşamasını tamamlamış bile. Molay,“Masaüstü markamızla toptancı olmaya devam edeceğiz. Tüketiciye doğrudan dokunabileceğimiz bir marka olacağız. Markamızda sadece Türkçe isimler kullanacağız. Esprili ve eğlendirici, çocukların ilgisini çeken ürün isimleri olacak (Hokus Pokus, Luna Park renkli kalem seti isimleri). Hizmet verdiğimiz kırtasiyecilere rakip olmayacağız. Franchise yoluyla büyüyeceğiz” diyor. Molay’ın bu yeni kategoride tüketicinin taleplerinde odağın fiyattan markaya doğru kayacağı öngörüsü hakim. Ebeveynlerin daha sağlıklı ürünler almak istediklerini, bunun da kırtasiye kategorisindeki mottoyu belirlediğinin altını çiziyor.
2015 yılında Türkiye’deki toplam defter satışlarının yüzde 57’sini Mopak gerçekleştirdi ve bu kategoride yüzde 47 büyüdü. Defter üretimi Mopak’ın toplam cirosunun yüzde 10’unu oluşturuyor. 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Masaüstü çatısı altında 47 ürün grubunda, 100’den fazla çeşit ürün kırtasiye raflarında yer alacak. 2014 yılından bu yana da toplam Masaüstü marka yatırımı 2,5 milyon TL’ye ulaştı. Yatırımları birbiri ardına gerçekleştiren Molay, bu yönünü babasından aldığını söylüyor ve şöyle devam ediyor: “Babam da bir proje bitmeden diğerine başlar. Çok disiplinlidir. Ben de böyleyim. Sonuçlara ulaşıncaya kadar çalışırım. Biraz da Alman disiplini ve eğitimin etkileri var diyebilirim” diyor.
Molay, üniversite eğitimini Almanya Münih Teknik Üniversitesi’nde Kağıt-Selüloz ve Kimya Proses Mühendisliği’nde tamamladı. İngiltere’de yönetim ve organizasyon üzerine yüksek lisans, Almanya- Hamburger Trostberg kağıt fabrikasında staj yaptı. 2007’de “babadan oğula” geleneğine uyarak Mopak’ta ikinci stajına başladı. “Aslında altı yaşımdan beri fabrikaya gelip, gidiyorum. Çocukluğumdan beri üretim süreçlerini yakından takip ediyorum. Hedefim, hammadde kaynağından tüketiciye uzanan yapılanmada farklılık yaratmak” diyor.
Genç yöneticinin üzerinde durduğu önemli konulardan biri de kağıt ve dönüşüm süreci. Bunun için şirketin “yaşam ve kağıt arasında bir köprü olma” misyonunu öne çıkarıyor. Üretimde geri dönüşümden kazanılan kağıtların kullanılmasına önem veriyor. Molay, “Kağıttan kağıt üretmek olarak nitelendirebileceğimiz süreç sonucunda ürettiğimiz karton ve oluklu ambalaj kağıtları ile ülke ekonomisine ve çevreye katkıda bulunuyoruz. Başta Mopak Meslek Lisesi olmak üzere okullarda ve üniversitelerde gençleri bilinçlendirme çalışmaları içinde yer alıyoruz” diyor.
Türkiye’de ilk kez hayata geçirilen ‘Endüstriyel Okaliptüs Ormanları’ kurma projesini başlatan Mopak, atık kağıtların toplanmasından geri dönüşüme, yetiştirdiği okaliptüs plantasyonlarından destek verdiği sosyal sorumluluk projelerine, yürüttüğü faaliyetlerle dikkat çekiyor. Mopak’ın yıllık üretim kapasitesi 300 bin ton. Şirket, 1983 yılında İzmir’de Mopak Kemalpaşa Kâğıt Üretim ve Kâğıt İşleme Entegre Fabrikası’nı, 2001’de Muğla Mopak Dalaman Selüloz, Kâğıt ve Karton Entegre Fabrikası’nı ve 2003’te Kastamonu’da Mopak Taşköprü Kâğıt Fabrikası’nı hizmete açtı. Dalaman ve Kastamonu fabrikalarında özelleştirme ile devralınan SEKA tesislerine modernizasyon amacıyla önemli yatırımlar gerçekleştirdi. 18 gram ince kağıttan 500 gram kartona kadar geniş ürün yelpazesine sahip. Üretim yelpazesinde kağıdın yanı sıra kağıt konfeksiyonu alanında 600 çeşit var.
Molay, “Mopak, dünyada oluklu ambalaj trendi olan ‘düşük gramaj ve yüksek mukavemet’ özelliklerine sahip oluklu ambalaj kağıdı ürünlerinde rekabet ediyor” diyor. Türkiye’de 1 milyon 250 bin ton birinci sınıf hamur kağıt tüketiliyor. Yurtdışından ithal edilen ise bu rakamın 950 bin tonu. Türkiye’de kişi başına kağıt üretimi 80 kilo. Bu, ABD’de 271, Avrupa’da ortalama 210 kilo.
Mopak, yüzde 33 olan atık toplama oranının yüzde 60’a çıkarılması yönündeki çalışmaları destekliyor. Şirketin toplama ayırma tesisi, bin tonluk kapasitesi ile atıkları toplayıp, ayrıştırıp geri dönüşüm sanayisine sevk ediyor. Sanayide bir tonluk üretim için 9-13 metreküp temiz su kullanımı gerekiyor. Mopak, ton kağıt başına 0.7- 1 metreküp saf su alıyor. Buna karşın atık su oranı 0,35- 0,5 metreküp civarında. Bu sayede eskiden 10-12 bin TL olan su giderini çevreci önlemlerle 900 TL’ye kadar düşürmüş durumda. Bu başarı pek çok Avrupa ülkesinin de gündeminde. Molay, bu başarılı projeyi Avrupa ülkelerinde katıldığı seminerlerde anlatıyor.
400 kişiye istihdam sağlayan Mopak’ın rotasını belirleyen kaptan köşkündeki Ruhi Molay, yurtdışında çevreci yöntemlerle Avrupa standartlarını yakaladığı projelerle kağıt ve karton ambalaj üretiminde rekabet ederken, yurtiçi pazarda ise özellikle kırtasiye kategorisinde büyümeye yönelik yol haritasıyla ilerliyor. Molay, 2016 sonuna kadar toplam 25 milyon dolar yatırım yapmayı, (bu tutarın 14 milyon doları gerçekleştirildi) hedefliyor. 2018 için ise 54 milyon dolar yatırımı şimdiden gündemine almış.
Kağıtta geri dönüşüm
– Türkiye’de yıllık tüketilen kağıt miktarı 3 milyon ton. Geri toplanan kağıt ise 1 milyon ton.
– Kağıdın, geri dönüşümle kağıt sanayiine kazandırılması, hava kirliliğini yüzde 74-94 arasında değişen oranlarla, su kirliliğini yüzde 35, su kullanımını yüzde 45 oranında azaltıyor
– Bir ton atık kağıdın üretime katılmasıyla, 16 ağaç kesilmekten kurtuluyor.
