e-Devlet Şifresi nedir? Nereden alınır? Nasıl kullanılır?

0
736

e-Devlet nedir?
e-Devlet, vatandaşlara devlet tarafından verilen hizmetlerin elektronik ortamda sunulması demektir. Bu sayede, devlet hizmetlerinin vatandaşa en kolay ve en etkin yoldan, kaliteli, hızlı, kesintisiz ve güvenli bir şekilde ulaştırılması hedeflenmektedir. Bürokratik ve klasik devlet kavramının yerini almaya başlayan e-devlet anlayışı ile, her kurumun ve her bireyin bilgi ve iletişim teknolojileri ile devlet kurumlarına ve kurumlarca sunulan hizmetlere kolayca erişmesi hedeflenmektedir.

e-Devlet kapısı nedir?
e-Devlet Kapısı, kamu hizmetlerine tek bir noktadan erişim imkanı sağlayan bir internet sitesidir. Kapı’nın amacı kamu hizmetlerini vatandaşlara, işletmelere, kamu kurumlarına bilgi ve iletişim teknolojileriyle etkin ve verimli bir şekilde sunmaktır.

e-Devlet Kapısı Nasıl Kullanılır?
Kişisel bilgilere erişim veya güvenlik gerektiren entegre elektronik hizmetlere erişim için şifre, e-imza veya mobil imza gibi kimlik doğrulama araçlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Tek bir kimlik doğrulaması (şifre, e-imza, mobil imza vb.) ile pek çok entegre elektronik hizmetlere aynı adresten alabilirsiniz.

Ayrıca, e-Devlet Kapısı üzerinden alınacak bazı elektronik hizmetler için (vergi, harç vs. gibi) ödeme yapılması gerektiğinde ödeme birimi hizmeti sayesinde bu ödeme işlemleri de güvenli bir ortamda e-Devlet Kapısı üzerinden yapılabilmektedir.

Entegre Elektronik Hizmet Nedir?
Entegre elektronik hizmet, kamu kurumlarının verdiği elektronik hizmetlerden e-Devlet Kapısında entegre edilmiş ve tek bir kimlik doğrulamasıyla (şifre, elektronik imza, mobil imza) erişilebilen hizmetlerdir.

Kimlik doğrulama nedir?
Hizmetlerden faydalanmak isteyen kişilerin, öne sürdükleri kişi olduklarının doğrulanmasıdır. Kimlik doğrulama için farklı araçlar kullanılabilir: Kullanıcı adı ve parola, e-posta ve parola vb. e-Devlet Kapısı, kimlik doğrulama için Kimlik numarası ve şifre, e-imza, mobil imza, T.C. Kimlik Kartı kullanır.

e-Devlet kapısından ne tür hizmetler verilmektedir?
e-Devlet Kapısı üzerinden vatandaşlara verilen hizmetler genel olarak şöyle gruplandırılabilir:

– Bilgilendirme hizmetleri
– Entegre elektronik hizmetler 
– Ödeme işlemleri 
– Kurum ve kuruluşlara kısa yollar 
– Bunun yanı sıra kamu kurumları arasında bilgi ve belgelerin paylaşımı e-Devlet Kapısı tarafından sunulan hizmetler ile sağlanmaktadır.

e-Devlet kapısının getirdiği kolaylıklar nelerdir?
e-Devlet Kapısı; elektronik ortamdan sunulan kamu hizmetlerine tek bir adres (www.turkiye.gov.tr) üzerinden erişim imkanı sunmaktadır. Bizzat kamu kurum ve kuruluşlarınca sağlanan kamu hizmetleri ile ilgili doğru ve güncel bilgilere ulaşma imkanı sağlamaktadır.

Kamu kurumları arasında bilgi ve belgelerin paylaşımı e-Devlet Kapısı tarafından sunulan hizmetler ile de sağlanabilmektedir. e-Devlet Kapısında tek bir kimlik doğrulaması sayesinde birçok hizmete ikinci bir kimlik doğrulamasına gerek duyulmadan erişilebilmektedir.

e-Devlet Kapısı üzerinden alınacak bazı elektronik hizmetler için (vergi, harç vb.) ödeme yapılması gerektiğinde ödeme birimi hizmeti sayesinde bu işlem Kapı üzerinden kolayca yapılabilmektedir. e-Devlet Kapısının amacı, tek bir adres üzerinden ve şifre, elektronik imza, mobil imza gibi kimlik doğrulama sistemleri ile güvenli bir şekilde kamu hizmetlerinin vatandaşlarımıza sunulmasıdır. e-Devlet Kapısı üzerinden sunulan elektronik hizmetlerde vatandaşlarımızca özel şifre, elektronik imza ve mobil elektronik imza gibi kimlik doğrulama araçları kullanıldığından, kişisel bilgiler e-Devlet Kapısı üzerinden sadece ilgili vatandaşlarımıza sunulmaktadır.

e-Devlet Kapısının en büyük faydası şifre ya da varsa e-imza ve mobil imza gibi kimlik doğrulama araçları kullanılarak elektronik hizmetlere erişim sağlanmasıdır. Bu yönüyle e-Devlet Kapısı sağlamış olduğu altyapıyla birçok başka ülke tarafından da örnek alınmaktadır.

e-Devlet kapısından engelli kullanıcılar yararlanabilecek mi?
e-Devlet Kapısı, engellilerin de kolayca kullanabilmesini sağlayacak tasarım özelliklerine sahiptir. Kapı tasarımında ve geliştirilen elektronik hizmetlerde engellilerin de hizmetlere kolaylıkla erişimi göz önünde bulundurulmaktadır. Kullanılabilirlik ve erişilebilirlik standartlarına uyum için gerekli çalışmalar yapılmaktadır.

Elektronik hizmetlerden faydalanmak için ücret ödeyecek miyim?
Elektronik hizmetler (e-hizmetler) için kamu kurumları tarafından herhangi bir vergi, resim ve harç ödenmesi öngörülmemişse, e-Devlet Kapısı üzerinden alınacak e-hizmetler için ekstra bir ücret ödemeniz gerekmemektedir.

Şifreyi nereden alabilirim?
Şifreyi, şahsen başvuru ile, üzerinde T.C. Kimlik numarasının bulunduğu fotoğraflı kimliğin(nüfus cüzdanı, evlilik cüzdanı, pasaport ve ehliyet, avukat kimlik kartı, mavi kart, ikamet tezkeresi) ibraz edilerek Yurt içinde PTT Merkez müdürlüklerinden veya yetkili şubelerden alınabilir.

e-Devlet şifresi yurt dışında Elçilik ve Konsolosluklardan temin edilebilir. Bağlı bulunulan dış temsilciliklerden konuyla ilgili detaylı bilgi alınabilir.

Bununla birlikte, mobil imza veya elektronik imza kullanılıyorsa, e-Devlet Kapısına bunlardan biri ile giriş yaptıktan sonra şifreyi vatandaş oluşturabilir. Pilot il olan Bolu’da kullanılan elektronik kimlik kartı ile de Türkiye.gov.tr adresine giriş yapılabilir.

Şifremi nasıl kullanacağım?
Elektronik hizmetlere erişebilmek için TC Kimlik numaranız ve PTT’den almış olduğunuz şifre ile sisteme giriş yapmanız gerekmektedir. e-İmza veya mobil imza gerektiren hizmetleri kullanabilmek için e-İmza veya m- imza edinilmesi hizmete bağlı olarak ayrıca gerekebilir.

Şifre ile giriş yaptıktan sonra şifrenizi değiştirmeniz istenir, bu durumda PTT’den aldığınız şifreyi girmeniz ve ardından da kendinizin belirleyeceği ve belli kriterlerden oluşan (şifre değişikliği sayfasında açıklanan) yeni şifrenizi girmeniz istenir. Bu işlemleri tamamladıktan sonra yeni şifreniz ile sisteme giriş yapabilirsiniz. Şifreyle ilgili ekranda bulunan uyarıları lütfen dikkatlice okuyunuz. Güvenliğiniz için lütfen şifrenizi kimseyle paylaşmayınız.

Şifremi nasıl değiştirebilirim?
Sisteme şifre ile ilk defa giriş yapan kullanıcı, güvenlik sebebiyle, otomatik olarak “Şifre Değiştirme” sayfasına yönlendirilir. Kayıt sonrasında sisteme giriş yapmış vatandaşlar dilerse “Şifre ve Güvenlik Ayarlarım” sayfasından şifre değişikliği işlemini gerçekleştirebilir. Ayrıca vatandaşlar PTT şubelerinden tekrar şifre alarak da şifre değiştirme işlemi gerçekleştirebilirler.

Şifrenin unutulması, çalınması veya kaybedilmesi durumunda ne yapılması gerekir?
Şifreyi kaybetme, unutma veya çaldırma ve benzeri durumlarda yeni bir şifre için şifre sıfırlama hizmetinden yararlanabilirsiniz. Bu uygulamayı kullanmak için profilinizde bulunan iletişim bilgilerinden cep telefonu numaranızı ya da hem cep telefonu numaranızı hem de e-postanızı e-Devlet Kapısında doğrulamış olmanız gerekmektedir. Bu işlemlerden herhangi birini yapmadığınız takdirde PTT şube ve Merkezlerinden şahsen yeni bir şifre almanız gerekmektedir. Şifre sıfırlama hizmetinin detayları için 160 numaralı e-Devlet Kapısı İletişim Merkezinden destek alabilirsiniz.

Daha önce cep telefonu ve e-posta doğrulaması yapmış iseniz e-Devlet Kapısı Şifre ve Güvenlik Ayarlarım bölümünden:

– Sadece PTT şubelerinden yeni şifre zarfı alarak
– Cep telefonuma ve e-posta adresime gelecek kodları girerek
– Cep telefonuma gelecek kodu girerek

Seçeneklerinden birini işaretleyip şifre sıfırlama yöntemlerinden birini belirleyebilirsiniz. Giriş alanındaki şifremi unuttum seçeneği ile şifrenizi sıfırlayabilir, yeni şifre belirleyebilirsiniz. 15 yaşını doldurmuş Türkiye Cumhuriyeti e-Devlet Kapısı kullanıcıları ve mavi kartlı kullanıcılar bu şifre sıfırlama hizmetinden faydalanabilmektedir. Ancak yabancı kullanıcılar şifre sıfırlama hizmetinden faydalanamamaktadır.

Cep telefonu ve e-posta doğrulaması nasıl yapılır?
Şifre ile giriş yapıldığında; Üst tarafta yer alan isim kısmına tıklanır. Aşağı doğru açılan kutucuğun içinde üçüncü sırada yer alan “iletişim seçeneklerim” kısmı seçilir. Cep telefonu ve e-posta kayıtlı değil ise, ilgili kısımlara cep telefonu numarası ve e-posta adresi yazılır. Yanlış kayıtlı ise kayıt silinir ve doğrusu yazılır ve güncelle butonuna tıklanır. Bir sonraki ekranda kimlik seri ve sıra nosu uygun şekilde doldurulduktan sonra “devam et” butonuna tıklanır. Cep telefonu ve e-posta adresinin altında yer alan cep telefonu ve e-posta doğrulaya tıklanır. Cep telefonuna ve e-postaya gelen doğrulama kodları kutucuklara yazılır ve “doğrula” ya tıklanır.

Şifre online olarak alınabilir mi?
e-Devlet Kapısı üzerinden verilen hizmetler yüksek güvenlik seviyesi gerektirdiğinden, şifreler başvuru sahipleri için özel olarak oluşturulmaktadır. Bu nedenle ilk şifreler ancak kimlik ibrazı ve şahsen başvuru ile verilmektedir.

e-Devlet Kapısı üzerinde cep telefonunuzu ya da hem cep telefonu hem de e-postanızı doğruladıysanız unutma vb durumlarda doğrulanmış cep telefonunuz ya da cep telefonu ve e-postanız aracılığıyla şifre sıfırlaması yapabilir, yeni şifre belirleyebilirsiniz.

Şifreyi neden PTT dağıtıyor?
Tüm Türkiye vatandaşlarına hizmet sunması hedeflenen e-Devlet Kapısı şifrelerinin olabildiğince geniş bir vatandaş grubuna ulaştırılabilmesi ve erişimin kolay olması büyük önem taşımaktadır.

PTT Genel Müdürlüğü, yurt genelinde en yaygın dağıtım ağına sahip kurum olarak bu amaca hizmet etmektedir. Bütün vatandaşlarımıza ulaşma imkânına sahip bir kurum olarak şifre dağıtımının, aynı zamanda bir kamu kuruluşu da olan PTT tarafından yürütülmesine karar verilmiştir.

Yüz yüze kimlik doğrulama, e-Devlet Kapısında güvenli şifre uygulamalarının bir parçasını oluşturmaktadır. Güvenlik açısından kimlik doğrulamanın yüz yüze yapılması açık bir gereklilik olup sizin yerinize başka birisinin bu şifreleri almasının önüne geçilmesi için de önem arz etmektedir.

Bunun yanı sıra, ofis ve şube sistemleri ile gerekli tecrübeli personele ve yeterli iletişim altyapısına sahip olan PTT, pek çok kamu kurumuna ve özel firmaya da benzeri hizmetler sunmaktadır.

Kimler e-Devlet Şifresi Alabilir?
15 yaşını doldurmuş Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, mavi kartlılar ve yabancılar üzerinde T.C kimlik numarasının bulunduğu fotoğraflı kimliğini (nüfus cüzdanı, evlilik cüzdanı, pasaport ve ehliyet, avukat kimlik kartı, mavi kart, ikamet tezkeresi) ibraz ederek şahsen ya da vekaleti olan kişi aracılığıyla (vekalette “e-Devlet Şifresi almaya yetki olduğuna dair ibare bulunmalıdır)başvuru yaptığında PTT merkez müdürlüklerinden veya yetkili şubelerinden e-Devlet kapısı şifrelerini alabilirler. Bunun yanı sıra mahkeme kararıyla kendine vasi tayin edilmiş kişiler vasileri aracılığıyla e-Devlet Kapısı şifresi temin edebilirler. Bu durumlar harici başkaları adına şifre alımı mümkün değildir.

Şifremi nasıl iptal ettirebilirim?
PTT müdürlükleri veya yetkili şubelerinden T.C. Kimlik numarasının bulunduğu fotoğraflı kimliğin ibrazı ile şahsen başvuru yaparak e-Devlet kapısı şifresi iptal ettirilebilir. Vekalet ya da vesayet durumlarında şifre alımında uygulanan kurallar şifre iptalinde de geçerli olmaktadır.

Şifre ücretli mi?
Şifre ilk alındığında PTT tarafından işlem masrafı olarak 2 TL tahsil edilmektedir. İlk şifreden sonra herhangi bir nedenle PTT’den alınacak her şifre için ayrıca 4 TL ücret ödenmektedir.

Şifre için herhangi bir yıllık ücret söz konusu değildir. Her bir şifre için ödenen ücret bir defaya mahsustur. Ancak, unutma ve kaybolma durumlarında online şifre sıfırlama hizmetinden yararlanmak yerine PTT’den yeni şifre zarfı alınıyorsa bu ücretin tekrar ödenmesi gerekmektedir.

Bu ücret, e-Devlet Kapısına gelir olarak kaydedilmemekte, işlem masrafı olarak PTT tarafından tahsil edilmektedir.

Şifre için yıllık kullanım ücreti var mı?
e-Devlet Kapısı şifresi PTT’den ilk alındığında işlem masrafı olarak 2 TL tahsil edilir. İlk şifreden sonra herhangi bir nedenle PTT’den alınacak her şifre için ayrıca 4 TL ücret ödenmektedir. Bu işlem masrafı dışında herhangi bir yıllık ücret ödenmesi söz konusu değildir.

e-İmza nedir?
Elektronik imza (e-imza), elektronik ortamda bulunan bir belgeye eklenerek imzalayanın kim olduğunu belirlemeye yarayan veridir. 5070 Sayılı Kanun uyarınca e-imza, ıslak imza ile eşdeğerdedir. e-imza sertifikası dağıtmaya yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından dağıtılan sertifikalar kullanılarak imzalama işlemi yapılır.

e-İmza sertifikasını nerelerden alabilirim?
Elektronik imza, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından onaylı Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcılar tarafından sunulmaktadır. Bu firmaların listesi ve diğer bilgilere http://tk.gov.tr/bilgi_teknolojileri/elektronik_imza/eshs.php adresinden ulaşabilirsiniz.

e-İmzayı nasıl kullanabilirim?
Elektronik imzanızı çalıştırabilmeniz için öncelikle kart sürücü yazılımını kurmanız gerekmektedir. Bu yazılım elektronik imza ile beraber gönderilen CD veya diğer medyalar içerisinde bulunabilir veya e-imzanızı aldığınız firmanın internet sitesinden edinilebilir. Bilgisayarınıza kurulan program ile elektronik sertifikanıza giriş gerçekleştirebiliyorsanız sertifikanız kullanıma hazırdır.

Applet, bir tarayıcı içerisinde çalışan program parçasıdır. Bir internet sayfasında bir imaj veya tablo gibi belli bir dikdörtgen içerisinde çalışır ve programlamayla yapılabilecek birçok işlemi gerçekleştirebilir. İndirildiği makineye bağlanıp veri alış verişinde bulunabilir, kullanıcıyla etkileşimli olarak çalışabilir. E-İmza appleti elektronik imzalama işleminin gerçekleştirildiği applettir.

e-İmza appleti tarafından desteklenen konfigürasyonlar nelerdir?
– Java runtime environment (JRE) 1.6 veya üzeri sürümler
– Web tarayıcısı: Internet explorer 6 veya üzeri, Firefox 2 veya üzeri
– İşletim sistemi: Windows 2000/2003/XP/Vista, Linux, Macosx, Solaris Sparc
– TC sınırları içinde geçerli elektronik imza sertifikası

Kullanım öncesi gereklilikler nelerdir?
– Desteklenen yapılandırma (üstteki madde) sağlanmalıdır.
– Akıllı kart okuyucu sürücüsü imzalama işleminin gerçekleştirileceği bilgisayarda yüklü olmalıdır.
– Akıllı kart sürücüsü imzalama işleminin gerçekleştirileceği bilgisayarda yüklü olmalıdır.
– Sertifika sağlayıcı firma tarafından sağlanan programlar aracılığı ile akıllı karta giriş yapılabilmelidir.
– İşletim sistemine göre, gerekli olan kütüphane, sistem dizinine yüklenmelidir. Windows işletim sistemi için gerekli kütüphane applet – içerisinde mevcuttur.
– Diğer işletim sistemleri için gerekli kütüphaneleri aşağıdaki listeden temin edebilirsiniz.