Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye’nin Kırım’ın ilhakını kesinlikle tanımayacağını belirterek, “Tanıma olmadan Kırım Tatarlarına yapabileceğimizi Ukraynalı yetkililerle görüşüyoruz” dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna’nın başkenti Kiev’de Ukraynalı mevkidaşı Pavlo Klimkin ile Türkiye-Ukrayna Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey’in alt organı olan Ortak Stratejik Planlama Grubu’nun üçüncü toplantısına katıldı. Basına kapalı toplantıda, iki ülke arasındaki işbirliğinin yanı sıra iki ülkenin uluslararası örgütler düzeyindeki işbirliği, 2015 yılının ilk çeyreğinde yapılacak Türkiye-Ukrayna Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey toplantısına hazırlık konularının ele alındığı belirtildi.
Toplantının ardından Klimkin ve Çavuşoğlu ortak basın toplantısı düzenledi. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, bölgenin istikrar, güvenlik ve barışı açısından kilit ülke konumundaki Ukrayna’da bulunmaktan mutluluk duyduğunu kaydederek, Ukrayna’nın bağımsızlığını kazanmasından bu yana en çetin sınavlarla karşı karşıya kaldığını dile getirdi.
Çavuşoğlu, bu zorlu günlerde Türkiye’nin Ukrayna’nın yanında olduğunu ve Ukrayna’nın sınırlarının dokunulmazlığını, Kırım dahil toprak bütünlüğünü desteklediğini kaydederek, “Türkiye, Kırım’ın illegal ilhakını tanımamaktadır ve tanımayacağını da güçlü bir şekilde vurgulamıştır” ifadesini kullandı.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin Ukrayna’da yapılan son parlamento seçimlerini memnuniyetle karşıladığını ve bu seçimleri Ukrayna’nın demokratik olgunluğunun bir göstergesi olarak, demokrasiye bağlılığının bir yansıması olarak değerlendirdiklerini, bu seçimlerle Ukrayna halkının Kiev yönetiminin Avrupa Birliği ve reformlar sürecini desteklediğinin görüldüğünü dile getirdi.
Çavuşoğlu, bugünkü görüşmede ikili ilişkilerin yanında bölgesel konuları, Kırım ve Kırım Tatarlarının durumunu da değerlendirdiklerini söyledi. Çavuşoğlu, “Kırım Tatarlarının durumu Türkiye’yi yakından ilgilendirmektedir. Onlar, maalesef bugün de facto yönetim tarafından baskı altında tutulmaktadır” dedi. Çavuşoğlu, Ukrayna yönetimine Kırım Tatarlarına verdiği destek için teşekkür etti.
Bugün yaptıkları toplantının esas amacının 2015 yılının ilk çeyreğinde düzenlenecek Türkiye-Ukrayna Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey toplantısına hazırlanmak olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, “Başta serbest ticaret anlaşması olmak üzere imzalayabileceğimiz birçok anlaşma taslağını değerlendirmiş olduk. Serbest ticaret anlaşmasının iki ülke arasındaki ticari ilişkileri çok farklı noktaya götüreceğine inanıyoruz” dedi.
Türkiye’nin BM, AGİT, NATO bünyesindeki çalışmalarda Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü desteklediğini güçlü bir şekilde gösterdiğini kaydeden Çavuşoğlu, “Bu bağlamda Ukrayna’nın 2016-2017 yıllarında BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliğine adaylığını Türkiye olarak desteklediğimizi bir kez daha vurgulamak istiyorum” ifadesini kullandı.
“Kırım’ın ilhakını tanımayacağız”
Bir gazetecinin Kırım ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki telefon görüşmelerine ilişkin sorusu üzerine Çavuşoğlu, şöyle konuştu:
“Kırım’ın illegal bir şekilde ilhakını kesinlikle tanımıyoruz ve tanımayacağız. Tanıma olmadan Kırım Tatarlarına yapabileceğimizi Ukraynalı yetkililerle görüşüyoruz. Heyetlerarası görüşmemizde de bunu değerlendirdik. Örneğin, TİKA’nın ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bu bölgedeki kurumlarının nasıl hizmet edebileceğini değerlendiriyoruz. Yine oradaki halkların durumunu doğrudan görmek için gayriresmi bir heyet gönderilmesi de gündemde. Biz bu ilhakın tanınmasına karşıyız ama bölgedeki halkların da tam anlamıyla izole olmaması gerektiğini düşünüyoruz ve bu konudaki adımlarımızı Ukrayna ile işbirliği içerisinde, görüş alışverişi yaparak atmak istiyoruz.”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın birçok defa Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile telefonda görüştüğünü, bu telefon görüşmelerinin Ukrayna’daki devlet başkanlığı seçimleri öncesinde ve sonrasında da gerçekleştirildiğini hatırlatan Çavuşoğlu, bu görüşmelerde ikili ilişkilerin yanında Ukrayna ve Kırım’ı ilgilendiren konuların da ele alındığını vurguladı.
Bakan Çavuşoğlu, “Devlet Başkanlığı seçimleri öncesinde tansiyonun yükseltilmemesi ve seçimlerin barışçıl bir biçimde gerçekleştirilmesi için Türkiye üzerine düşeni yapmıştır ve bu mesajları iletmiştir. Ukrayna’nın sınırlarının dokunulmazlığı ve toprak bütünlüğüne ilişkin mesajlarımızı vermişizdir. Kırım’ın ilhakının doğru olmadığı ve bunu da tanımayacağımız her platformda olduğu gibi bu telefon görüşmelerinde de dile getirilmiştir” dedi.
Çavuşoğlu, Moskova ve Kiev arasında doğrudan diyaloğun olması gerektiğine ilişkin Türkiye’nin düşüncelerini de paylaştığını kaydederek, son olarak Minsk protokolü çerçevesindeki ateşkesin kalıcı olması ve bunun üzerine diyaloğun güçlendirilmesi gerektiğinin de bu telefon görüşmelerinde vurgulandığını ifade etti.
Hem Moskova hem de Kiev ile diyalog sürecinde, bölgenin barışı ve istikrarının en verimli biçimde değerlendirmeye çalışıldığını kaydeden Çavuşoğlu, “Bu telefon görüşmelerinin hiçbirinde Türkiye’nin toprak bütünlüğüyle ilgili herhangi bir ibare kullanılmamıştır ve bu söz konusu bile olamaz” ifadesini kullandı.
KTMM kurultayı
Gazetecilerin Kırım heyeti ile görüşmelerde Kırım Tatar Milli Meclisi’nin (KTMM) kurultayının yapılmasına ilişkin meselenin de görüşülüp görüşülmediğine ilişkin sorusu üzerine, Mevlüt Çavuşoğlu şunları söyledi:
“Kırım Tatar Milli Meclisi, günümüzde de facto yönetim tarafından baskı altında tutuluyor ve hatta bazı saldırılara da maruz kalmıştır. Diğer taraftan Kırım Tatarlarının lideri Mustafa Cemil Kırımoğlu ve Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Rifat Çubarov Kırım’a giremiyor. Bu şartlarda Kırım Tatar Milli Meclisi toplantısının Kırım’da mı, Ukrayna’da mı, ya da başka bir yerde mi toplanması gerektiği meselesini Kırımoğlu ve Kırım Tatar heyeti ile yaptığımız görüşmelerde değerlendirdik. Değişik bölgelerde toplanmanın avantaj ve dezavantajlarını birlikte değerlendirme fırsatımız oldu. Bu konuda nihai değerlendirmelerimizi birlikte karar vereceğiz. Hangi karar alınırsa alınsın, Türkiye Ukrayna’nın da desteğiyle Kırım Tatarlarının yanında olmaya devam edecektir.”
Ukrayna Dışişleri Bakanı Klimkin
Ev sahibi Ukrayna Dışişleri Bakanı Klimkin de Çavuşoğlu ile görüşmesinde işbirliğinin bütün boyutlarını, iki ülke arasında oluşturulacak serbest ticaret bölgesi konusunu, ayrıca iki ülke arasında en üst düzeyde yapılacak toplantıları ele aldıklarını vurguladı.
Klimkin, “Şu anda çalışmalarını sürdürdüğümüz çok iddialı projeler var. Türk dostlarımıza bize gösterdikleri siyasi destekten dolayı teşekkür ederiz. Türkiye, Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğünü devamlı olarak destekliyor. Aynı zamanda Türkiye’nin Ukrayna’ya gösterdiği insani yardımdan dolayı teşekkür ederiz” dedi.
İki ülke arasındaki ilişkilerin gerçekten stratejik düzeyde ve geleceğe yönelik olduğunu vurgulayan Klimkin, ayrıca Çavuşoğlu’na Devlet Başkanı Petro Poroşenko’nun Barış Planı’nı desteklemesinden dolayı da teşekkür etti.
Klimkin, “Sayın Çavuşoğlu, bölgede gerçek ateşkesin temin edilmesi, gerçek bir siyasi uzlaşmanın sağlanması, Ukrayna ile Rusya arasındaki sınırın verimli bir şekilde kontrol edilmesine yönelik Ukrayna’nın görüşlerini destekliyor” diye konuştu.
