Son on yıldır başta İstanbul olmak üzere birçok şehrimizde çok sayıda konut üretildiği ve bu konutların bir kısmının ise yatırım amaçlı olarak satın alındığı herkesin malumudur. Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2015 yılında yapmış olduğu bir araştırmaya göre Türkiye’deki bireylerin % 23,3’nün oturduğu konutta kiracı olduğu saptanmıştır. İşyeri ve benzeri diğer kiralamalar bu hesaplamanın dışındadır. Seksen milyonluk nüfusumuz dikkate alındığında çok ciddi bir kesimin kira geliri elde ettiğini görmekteyiz. Kiraların banka aracılığı ile ödenme zorunluluğu ve diğer tüm elektronik uygulamalar, kira gelirlerini elde eden mükelleflerin geçmişe göre daha kolay tespit edilebilmesini sağlamıştır.
Gerek konut, gerek işyeri kirası elde eden mükellefler, bir takvim yılında elde etmiş oldukları kira gelirlerinden ya kanunda sayılan gerçek giderleri düşerek, ya da kira gelirinden %25’i kadarını götürü olarak hesaplayarak düşmek suretiyle vergiye tabi kira geliri tutarını hesaplamaktadırlar (burada konut kira geliri elde eden ve ticari, zirai ve mesleki kazancı olmayan mükellefler ile istisna haddinin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 110.000 TL’nın altında kalanların 3.900 TL’lık kira geliri istisnasından yararlanma imkanı olduğunu ayrıca belirtmek gerekir). Çok kabaca 24.000 TL konut kira geliri olan bir kişi, 3.900 TL’lık istisna düşüldükten sonra kalan 20.100 TL üzerinden %25 götürü gider tutarı 5.025 TL’nı da düştükten sonra kalan 15.075 TL üzerinden gelir vergisi ödeyecektir.
Götürü gider uygulaması gerçek giderlerini belgelemekte zorluk çeken veya belge toplamak ile uğraşmak istemeyen mükellefler için kira gelirlerinin beyanında kolaylık sağlayan bir uygulamadır. Söz konusu uygulama halen devam etmekle birlikte, yeni vergi kanunu tasarısında götürü gider oranının on puanlık bir azalış ile %25’ten % 15’e düşürülmesi öngörülmektedir. Söz konusu düzenleme tasarının TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmelerinde değişiklik yapılmadan aynen kabul edilmiştir. Büyük olasılık ile götürü gider düzenlemesi TBMM’de de aynı şekilde kabul edilip yasalaşacaktır. Söz konusu değişiklik 2017 yılında elde edilen kira gelirlerine uygulanacağı için götürü gider yöntemini uygulamak durumunda olan mükellefler önümüzdeki beyan döneminde daha fazla gelir vergisi ödeyeceklerdir.
Kira gelirlerinde gerçek gider ya da götürü gider usulü, mükelleflere tanınan bir seçimlik haktır. Ancak götürü gider usulünü seçenler, iki yıl geçmedikçe bu usulden dönemezler. Söz konusu değişiklik, 2017 yılında elde edilen kira gelirlerine de uygulanacağı için, götürü gider yöntemini uygulamak zorunda kalan mükellefler, önümüzdeki beyan döneminde daha fazla gelir vergisi ödeme yükümlülüğü ile karşı karşıya bırakacaktır.
Öte yandan, 2017 yılı kira gelirlerini de kapsaması beklenen bu düzenleme, bu yıl içinde yaptıkları gerçek gider ve harcamalara ilişkin belgeleri muhafaza etmeyen mükellefleri ister istemez götürü gider uygulamasını seçmek zorunda bırakabilecektir.
