Değerli Fortune okuyucularım bu yazımda Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar ile döviz kredisi kullanımında yapılan yeni düzenlemeler hakkındaki görüş ve değerlendirmelerimi paylaşmak istiyorum. Hatırlarsanız geçen sene basına yansıyan haberlerde döviz cinsinden kredi borcu bulunan şirketlerin döviz varlığı, geliri ve borcu için “sistematik risk takip modeli” oluşturulacağı ve döviz geliri olmayanların borçlanmasının engelleneceği açıklanmıştı. Söz konusu çalışmanın bir sonucu olarak Ocak ayının sonunda döviz kredilerinin kullanımının sınırlanmasına yönelik bir Bakanlar Kurulu Kararı yayımlandı. Mayıs ayı başı itibarı ile uygulanacak karar uyarınca Türkiye’de yerleşik gerçek kişilerin yurt içi veya yurt dışından döviz kredisi kullanımı belli şartlarla sınırlanıyor. Ayrıca şirketler artık gerçek kişi ortaklarına döviz ile borç veremeyecekler. Düzenlemeye göre döviz geliri olmayan Türkiye’de yerleşik kişiler prensip olarak yurt içinden ve yurt dışından döviz kredisi temin edemeyecekler.
Kullanım tarihinde döviz kredi bakiyesi 15 milyon ABD Doları üzerinde olanlar bu sınırlamanın dışında tutulmuştur. Ayrıca yatırım teşvik belgesi kapsamında makine ve cihazların temininde, uluslararası ihalelere katılım ve savunma sanayi projelerinde, kamu özel işbirliği modeli kapsamında, Bakanlıkça belirlenen esaslar ve son üç yıllık döviz geliri bulunmayan ancak ihracat, transit ticaret, ihracat sayılan satışlar ile döviz kazandırıcı gelirlerin tevsik edilmesi koşulu ile muhtemel döviz gelirleri toplamını aşmayacak şekilde kullanılacak döviz kredilerinde herhangi bir döviz geliri şartı aranmayacaktır.
Bu durumda holding şirketleri gibi döviz gelirleri bulunmayan şirketler bundan sonra döviz kredisi kullanamayacaklardır. 15 milyon ABD dolarının üzerinde kredi kullanan ve döviz geliri olmayan şirketlerin kullandıkları kredi tutarının Mayıs ayından itibaren herhangi bir tarihte 15 beş milyon ABD dolarının altına inmesi halinde de bu şirketler bir daha döviz kredisi kullanamayacaklardır. Döviz geliri olan Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt içinden veya yurt dışından kullanacakları döviz kredilerinde ise kullanım tarihinde, kredi bakiyesinin 15 milyon ABD dolarının altında olması durumunda, kullanılmak istenen kredi tutarı ile mevcut kredi bakiyesi toplamı son üç mali yılın döviz gelirleri toplamını aşamayacaktır. Kredi bakiyesinin son üç mali yılın döviz gelirleri toplamını aştığının sonradan tespit edilmesi durumunda yurt içinde bankalardan (serbest bölge şubeleri dâhil), finansal kiralama şirketlerinden, faktoring şirketlerinden ve finansman şirketlerinden kullanılan kredilerin aşıma neden olan kısmı geri çağırılacak veya Türk Lirası krediye dönüştürülecektir.
Türkiye’de yerleşik kişilerce yurt dışında pay sahibi olduğu ortaklıklara, yurt dışındaki ana şirkete ve grup şirketlerine döviz veya Türk Lirası kredi açılması ile ilgili bir değişiklik yapılmamış olup herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır.
