Şirketlerin vatandaştan daha fazla borçlandığını belirten Alan Yatırım Araştırma Uzmanı Burçak Gezgin, yüksek faiz oranlarına rağmen şirketlerin kredi miktarının artmasının, şirketlerin finansman sıkıntısı yaşamasını gündeme getirebileceğine dikkat çekiyor.
Alan Yatırım Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Burçak Gezgin, Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi tarafından yayınlanan aylık raporu değerlendirdi. Gezgin’in değerlendirmesi şöyle:
“2015 yılında bankaların kullandırdığı toplam krediler %23,84 artarak 1.73 trilyon TL’ye ulaştı. Bankalara olan toplam kredi borcu 2015 yılında gayri safi yurt içi hasılanın %90’ına ulaştı. Son 4 yıl içinde kredi borcunun gayri safi yurt içi hasılaya oranı %30 arttı. Bu dönemde gayri safi yurt içi hasıla sadece %36 artarken, kredi borcu 884 milyar TL artarak; %103 artış gösterdi.”
Şirketler, vatandaştan daha fazla borçlandı
Şirketlerin vatandaştan daha fazla borçlandığını dile getiren Gezgin “2015 yılında bireysel krediler %9,26 artarak 405 milyar TL’ye ulaştı. Ancak bireysel kredilerin, toplam krediler içindeki payı %26,5’ten %23,3’e geriledi. Şirketlerin kullandığı kredilerin toplam kredilere oranı, 2013 yılında %72,2 iken; 2014 yılında %73,5 seviyesine 2015’te ise; %76,6 seviyesine ulaştı. Bireysel krediler son üç yılda %20,42 artarken, şirketlerin kullandığı krediler %52,16 artarak 1,33 trilyon TL’ye ulaştı.” dedi.
Taşımacılık, depolama ve haberleşme sektörü kredileri toplamda %46 arttı
Taşımacılık, depolama ve haberleşme sektörü kredilerinin toplamda %46 arttığını ifade eden Gezgin, 2015 yılında haberleşme sektörünün toplam kredisinin %77,88 oranında artarak 41 Milyar TL’ye ulaştığını ve sektörün, toplam krediler içindeki payını da %43 oranında artırdığını söyledi. Gezgin ayrıca, 2015 yılında emlak komisyon, kiralama ve işletme sektörünün kredilerinin de yıllık bazda %44 artış gösterdiğini söylerken, sektörün son dört yılda toplam kredisinin %211 artarak 83 Milyar TL’ye yükseldiğini kaydetti.
Gayrimenkul sektöründe kullanılan kredi %38,4 arttı
İnşaat sektörü ve emlak komisyon sektörlerinin kullandığı toplam krediler 2015 yılında %38,4 artarak 223 Milyar TL’ye ulaştığını söyleyen Gezgin, “Sektörün, şirketlerin kullandığı krediler içindeki payı %15,6 seviyesinden %16,7 seviyesine yükseldi. Sektörde son dört yıllık ortalama kredi artışı %31,1 olurken, toplam artış %193 oldu.” dedi
Yüksek faiz oranlarına rağmen artan kredi miktarı, zorunluluğa işaret ediyor.
Türkiye’de artan siyasi riskler ve küresel endişelerle geçen 2015 yılında, kredi faizlerinin de ciddi artış gösterdiğini ifade eden Burçak Gezgin, özellikle FED’in faiz artırımına dair beklentilerin ve seçim sürecinde Türkiye’nin artan risklerinin, kredi faizlerinin de 300 – 350 baz puan artmasına neden olduğunu belirtti. Gezgin sözlerine şöyle devam etti: “Yüksek faiz oranlarına rağmen, şirketlerin kredi borçlanmasını artırmaları finansman ihtiyaçlarının yüksek olduğuna işaret ediyor. Özellikle Dolar’daki yükselişle birlikte, 2015 yılında birçok şirketin borçluluğu arttı. Bu durum, şirketlerin borç yükünü döndürebilmek için yüksek maliyetli kredi alımına devam ettiğini gösteriyor. 2013 yılında tahvil faizleri ortalama %7,37 seviyelerinde seyrederken, toplam krediler 359 milyar TL’lik artış göstermişti. 2014 yılında ise; artan faizlerle birlikte kredi kullanımı 190 milyar civarına gerilemişti. Geçen sene ise; ortalama faizlerin yükselme eğilimine devam etmesine rağmen, kredi kullanımında tekrar 2013 yılı seviyelerine ulaşıldığını görüyoruz. Bu durum, orta ve uzun vadede şirketlerin faiz giderlerini ve borç yükünü artırarak, finansman sıkıntısının gündeme gelmesine neden olabilir. Ancak şirketler tarafına bakıldığında ise; kısa vadede bu krediler kurtarıcı olarak gözüküyor.”
