Fortune 500 Türkiye listesinde bulunan şirketlerin net satışları 2017 yılında bir önceki yıla göre yüzde 29,42 oranında artarak 1,204 milyar liraya çıktı. Şirketlerin son iki yılda olduğu gibi 2017 yılında da esas faaliyetlerine ağırlık verdikleri görülüyor. Esas faaliyet kârları yüzde 34 oranında artarak 95,5 milyar liraya yükseldi. Fortune 500 şirketlerinin finansman giderlerindeki artış ise dikkat çekti. 2016’da yüzde 10,43 artışla iyileşme gösteren finansman giderlerinin 2017’de 22,53 oranında arttığı görülüyor.
Bu yıl 11’incisi gerçekleştirilen finansal kurumlar ve holding dışındaki tüm sektörleri kapsayan Fortune 500 Türkiye araştırmasının ilk sırasında 53,9 milyar liralık net satış geliriyle Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. (TÜPRAŞ) yer aldı. Listenin ikinci sırasında 41,1 milyar lira net satışla Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. ile üçüncü sırasında 40,8 milyar lira net satışla Petrol Ofisi’nin geçen yılki sıralamadaki yerlerini korudukları görülüyor.
Listede yer alan 500 şirketin toplam net satışları ise yüzde 29,42’lik artışla 1 trilyon 204 milyar 771 milyon liraya yükseldi. 2017 yılı ÜFE’nin yüzde 15,47 olduğu düşünüldüğünde reel olarak net satışlarda yüzde 13,95 oranında bir artış sözkonusu.
NET KÂRLAR YÜZDE 52,28 ARTTI
Listedeki şirketlerin net kârları da 2016 yılına göre yüzde 52,28 oranında artarak 64 milyar 792 milyon liraya yükseldi. Geçtiğimiz yıllarda kur ve faizdeki yükselişle bozulan bilanço yapılarını esas faaliyet dışı gelirle telafi etmeye çalışan şirketlerin 2015 ve 2016 yılında olduğu gibi 2017 yılında da esas faaliyetlerine yöneldikleri görülüyor. Fortune 500 Türkiye listesinde yer alan şirketlerin faaliyet kârı yüzde 34,07’lik artışla 95 milyar 513 milyon liraya yükseldi.
2015 yılında listedeki 500 şirketin finansman gideri yüzde 68,26’lık artışla dikkat çekiyordu. 2016 yılında ise şirketlerin finansman giderlerinin iyileşmesine ağırlık verdiği ve yüzde 10,43’lük artışla 50,3 milyar liraya gerilediği görülüyordu. Ancak, 2017 yılında şirketlerin finansman giderlerinde artış sözkonusu. Şirketlerin finansman giderlerinin yüzde 22,53’lük artışla 61,6 milyar liraya çıktığı görülüyor. Sektörel bazda bakıldığında yüzde 42,84 oranıyla en fazla hizmet sektöründe finansman gideri artışı yaşanmış. İkinci sırada yüzde 29,49’luk artışla ticaret, üçüncü sırada yüzde 18,41’lik artışla üretim, dördüncü sırada ise yüzde 3,13’lük artışla inşaat geliyor.
ÜRETİMDE HIZLI ARTIŞ, İNŞAATTA DÜŞÜŞ
Listedeki şirketlerin net satışlarının sektörel bazda değişimlerine baktığımızda ise ortaya şöyle bir tablo çıkıyor: Üretim şirketlerinin net satışları yüzde 33,70 oranında artarak 513,6 milyar liraya, ticaret şirketlerinin yüzde 27,34 oranında artışla 395,3 milyar liraya, hizmet şirketlerinin yüzde 36,46 oranında artışla 235,2 milyar liraya, üretim dışı şirketlerin ise yüzde 26,42 oranında artışla 691,1 milyar liraya yükseldi. İnşaat şirketlerinin satışlarının ise yüzde 5,22’lik düşüşle 60,4 milyar liraya gerilediği görülüyor.
Listede yer alan 500 şirketin toplam istihdam oranında yüzde 2,50 oranında artış yaşandı. Şirketlerin toplam çalışan sayısı 2017 yılında 1 milyon 145 bine çıktı. Listede yer alan 500 şirketin 261’i üretim, 128’i ticaret, 88’i hizmet, 23’ü ise inşaat sektöründe faaliyet gösteriyor. Şirketlerin aktifleri yüzde 16,4 oranında artışla 1,221 milyar liraya, özkaynakları ise yüzde 7,5 oranında yükselerek 435,3 milyar liraya çıktı.
FORTUNE 500 TÜRKİYE TOPLAMI BİR WALMART ETMİYOR
Merkez Bankası 2017 yılı ortalama dolar kurunu 3,64 liradan baz alarak yaptığımız hesaplamaya göre, Fortune 500 Türkiye’nin toplam satışları 330,3 milyar doları buluyor. Buna göre, Fortune 500 Türkiye şirketlerinin tamamı Fortune 500 ABD sıralamasına ikinci sıradan girebiliyor. ABD listesinin ilk sırasında bulunan Walmart’ın net satışları 500,3 milyar doları aşıyor. Bu rakamlara göre, Türkiye’nin en büyük 500 şirketinin net satışlarının toplamı Walmart’ın yüzde 66’sı yapıyor.
Bu arada, yukarıdaki rakamlara bakarak Fortune 500 Türkiye şirketlerinin net satışlarının 2016 yılına göre, dolar bazında arttığını söyleyebiliriz. Geçen yılki sıralamada 500 Türk şirketinin dolar bazında toplam satışları 307,5 milyar dolardı.
İHRACAT LİDERLERİ THY, FORD VE ARÇELİK
Fortune 500 listesinde yer alan sanayi, hizmet ve inşaat-taahhüt şirketlerinin toplam ihracatı TL bazında yüzde 29,80 oranında artarak 286 milyar 543 milyon liraya yükseldi. Ancak, şirketlerin ihracatının dolar bazındaki artışı yüzde 7,72 oranında oldu. Fortune 500 listesinde yer alan 376 şirket ihracat yaparken, 124 şirketin satışlarının tamamını yurtiçinden elde ettiğini görüyoruz. En fazla ihracat gerçekleştiren ilk beş şirkete baktığımızda ise Türk Hava Yolları (THY) listeyi hazırladığımız 11 yıldır zirvedeki yerini kimseye kaptırmıyor. THY 2017 yılında 34 milyar liralık hizmet ihracatı gerçekleştirdi. 17,8 milyar liralık ihracatla Ford Otomotiv ikinci, Arçelik 15,4 milyar liralık ihracatla üçüncü sırada yer aldı.
500’ÜNCÜ ŞİRKETİN SATIŞI 421,1 MİLYONA ÇIKTI
Fortune 500 Türkiye listesine bu yıl 93 yeni şirket girdi. 328,1 milyar lira net satış gelirine sahip Fortune 500 Türkiye’nin ilk 10 şirketinin sektörel ağırlığı geçmiş yıllarda olduğu gibi geleneği bozmayarak petrol ve enerji şirketlerinden oluştu.
Listede yer alan şirketlerin 78’i zarar açıkladığı görülüyor. 225 şirketin satış geliri 1 milyar lira sınırını aştı. Bu rakam geçen yıl 183 idi. 23 şirketin satış geliri ise 10 milyar liranın üzerinde bulunuyor. 500’üncü şirketin net satışı 400 milyon lira seviyesini aşarak 421,1 milyon lira oldu. Geçen yıl listenin 500’üncü sırasında yer alan şirketin net satışı 315,1 milyon liraydı. Listenin ilk hazırlandığı 2008 yılında bu rakamın 89,5 milyon lira olduğu düşünüldüğünde her geçen yıl çıtanın yükseldiğini görüyoruz.
