2006 yılında kurulan, kablo sektörünün duayen firmalarından Stokevi Dış Ticaret, yıllık 25 milyon dolarlık ciroya sahip bir şirket. Giderek büyüyen kablo sektöründen pay alma yarışında son dönemde atağa kalkan şirketin kurucusu Hasan Ceylan, Türkiye’de kullanılan kablo kalitesinin düştüğünü belirtiyor.
Pazarda 2014 yılından bu yana Çin’e yönelim olduğunu kaydeden Ceylan, Türk firmalarının Uzakdoğu’daki düşük kaliteli kablo üreticileriyle rekabette zorlandığını söylüyor.
Hasan Ceylan ile kablo sektörünün durumunu masaya yatırdık.
– Kendinizden bahseder misiniz? Sektöre girişiniz nasıl oldu?
1964 Kayseri doğumluyum, öğretmen çocuğuyum. Lise eğitimimi iki cumhurbaşkanlarımızın okuduğu Kayseri Lisesi’nde tamamladım. Orta okul eğitimim sırasında kendim için değil ülkede ne eksik düşüncesiyle arkadaşlarımdan etkilenerek bilim adamı olmak için Karadeniz Teknik Üniversitesi Fizik Bölümü’ne yüksek puanla girdim.
Üniversite yıllarında sabahlara kadar kuantum fiziği konusunda ülkem için neler yapabilirim diye çalışmalar yaptım.
Üniversite eğitimimi tamamladıktan sonra Tübitak Marmara Araştırma Enstitüsü’nde Tahribatsız Malzeme Muayeneleri (X-Ray ve elektronik manyetik dalgalar) konusunda çalışmalar yaptım.
Tübitak’ta tanıştığım bir profesör ‘Türkiye’de bilim olmaz’ diyerek ‘Gel seninle ticaret yapalım’ dedi. Borusan’ın yurtdışına gönderdiği petrol borularının kontrol mühendisliğini yaptım, aynı zamanda dışarıdan nükleer fizik konusunda doktoramı tamamladım.
Türkiye’nin ikinci büyük,ilk yerli fiberoptik kablo fabrikasının kuruluşunda bulundum.
Kayseri’de 1988’den 1989’da kadar binlerce kilometre fiber optik kablo üretimi yaptık. 1994 yılında Kayseri’de dış ticaret firması kurdum. Bir taraftan kendi şirketimi yürütürken diğer taraftan da Dow Chemical ve Dupont firmalarına danışmanlık yaptım.
2006 yılında Güney Kore’deki dünyanın kimya sektöründeki önde gelen firmaları benimle kontakt kurarak Türkiye’de yetkili temsilcilik vererek birlikte çalışmak istediler. Stokevi Dış Ticaret Ltd. Şti. kablo sektöründe bir duayen firma konumuna getirmeye başladık.
Şirketimizde 8 çalışan bulunuyor. Yıllık cirosu 25 milyon dolar civarında. Şirket merkezimiz 42 Maslak Plazada bulunmaktadır. İleriye dönük olarak kablo sektörünün dışında ambalaj sektöründe de hedeflerimiz var.
– Türkiye’de kablo sektörünün durumunu değerlendirir misiniz?
Avrupa’da azalan kablo üretimi 1990’lı yılların sonuna doğru iletişime önem veren Türkiye’ye kaydı. Türkiye’de 2000’li yıllardan sonra kapasitenin 4 kat fazlası üretici firma oluştu. Türk telekom ve TEAŞ’in yapmış olduğu ihalelerde bütün firmalar pay alma ve yerli üreticisyi destekleme çabası içerisindeydi. 2010’dan itibaren işletme sermayesi düşük olan kablo firmaları yükselen bakır fiyatlarına dayanamayarak kapanmaya başladı. Şu anda yerli firmalar yüksek finans maliyetleri yüzünden üretimlerini durdurmuş, sadece çok uluslu firmalar yer almaktadır. Bunlar ise düşük kablo fiyatlarını kabul etmeyerek üretimlerini kısmışlardır. Türkiye’nin gelişmesine paralel olarak ihtiyaç duyulan kablo ise alternatif olarak Ortadoğu ve Uzakdoğu’dan ithal edilmeye başlanmıştır. Bu ise Türkiye’de kullanılan bazı kabloların kalitesinin düşmesine neden olmuştur.
Çok üzülerek belirtiyorum ki değişik yerlerde kablodan çıkan yangınların sebebi kablo maliyetlerini ucuzlatmak için içinden çalınan eksik bakır tellerdir. Geniş kapsamlı TSE standartlarının üzerine çıkılarak ülkede kullanılan kabloların standartlarının yükseltilmesi ve merdiven altı üretim olarak isimlendirilen kabloların TSE tarafından kontrol edilmesi gerekmektedir. Ülkemizde hali hazırda yüksek gerilim kabloları ve yeraltı enerji kabloları kullanılmamaktadır. Bu yüzden zaman zaman elektrik kesilmeleri olmaktadır.
Ümit ediyorum ki bir gün kablo sektörü de Avrupa standartlarında rekabetci üretime ulaşacaktır.
Bakır fiyatları stabil gidiyor. Plastik sektöründe petrol fiyatlarının düşmesine rağmen petrol türevi olan plastikler de hala arz talep dengesinden dolayı üst seviyelerde seyretmektedir. Üretici firmaların bu fiyat değişimlerinden etkilenmemesi için İstanbul’da Avrupa ve Asya yakasında oluşturduğumuz depolarımızdaki stoklarımızdan destek vermekteyiz.
Türkiye’de kablo fiyatları Avrupa’ya göre yüzde 10 daha düşük. Ancak Çin kabloalrı ile karşılaştırınca tam tersi yüzde 20 daha yüksek kalmaktadır,Bunun sebebi ise Çin kablolarında kullanılan Plastik kalitesi ve Bakır miktarı daha az olduğu içindir,
2014’den beri Çin’e yönelim var. Türk firmaları Türkiye’deki kablo fiyatlarından memnun olmadığı için Orta Doğu ve Kuzey Afrika’ya ihracat yapıyorlar.
Fiberoptik kablo yapan 12 firmadan,artan işletme sermayesi yüzünden 5 şirket kaldı Türkiye’de. 4,5G’ye geçmemize rağmen Türk Telekom bu firmalardan kablo istiyor. Bu firmalar kablo fiyatların düşük buldukları için taleplere olumlu bakmıyorlar.
Türk Telekom, Çin ve Hindistan’dan kablo getirmek istiyor.Kabloların kalitesi düşerse 4,5G den kesilmeler kopmalar sebebiyle 2,5G olur.
Devlet yerli üreticileri yüzde 12, savunma sanayinde yüzde 20 desteklerken, Türk Telekom yurtdışından kablo getirerek Türkiye’deki kablo firmaları zor durumda bırakıyor. Türk firmaları ise yükselen hammadde fiyatlarıyla Uzakdoğu’daki kalitesi düşük kablolarla rekabet edemiyor.
İnsanları,enerjileri bir birine bağlayan statejik kablo sektöre devletmizin daha çok önem vermesi gerekiyor,Teşekkur ederim.
