Halka arzlar dalgaya kapıldı

0
76

BU YIL DÜZENLEMELER ve piyasalardaki yükseliş rüzgârıyla halka arzlar hızlı başlamıştı. Ancak, düşük talep ve gelişmekte olan ülke piyasalarındaki dalgalanmalar nedeniyle mayıs ayında planlanan DeFacto, Beymen ve Penta Bilgisayar’ın halka arzı ertelendi. Mayıs ayında yapılacak halka arzların erken seçim kararından önce planlandığını belirten Ünlü & Co Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO Mahmut L. Ünlü, “Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimleri 24 Haziran 2018 tarihine çekilince haliyle piyasalarda kısa süreli bir hareketlilik yaşandı. Aslında erken seçim olup olmayacağı ve hangi tarihte yapılacağına ilişkin belirsizliğin ortadan kalkması iş dünyası tarafından olumlu karşılanmasına rağmen yurtdışından kaynaklanan siyasi ve ekonomik risklerin artması Türkiye açısından büyük bir talihsizlik oldu” diyor. Özellikle ABD’nin İran’la olan nükleer anlaşmadan çekilmesiyle jeopolitik risklerin artması piyasalardaki yangının fitilini ateşleyen önemli bir dış etken oldu. İran şoku ile birlikte dolar ve petrol fiyatlarının yükselişe geçmesi piyasalardaki olumsuzluğu iyice artırırken, Türkiye gelişmekte olan piyasalar arasında en fazla kayıp veren piyasalar arasında yerini aldı. Borsa İstanbul’da sene başından beri değer kaybı yüzde 11’e yaklaştı, dolar/TL ise aynı dönemde yüzde 17 değer kazandı. Ünlü, “Tüm bu dalgalanmalar sonucu, ihraççı kuruluşların bazıları hisselerini bugünkü değerlemelerde elden çıkarmamak için doğal olarak halka arz kararlarını şimdilik erteleyip beklemeyi tercih ediyor” diyor.
Hatırlanacağı gibi halka arz piyasalarında son dört yıldır çok da verimli geçmiyor. 2013 yılında ABD Merkez Bankası’nın (FED) varlık alım programını azaltması ve faiz artırımlarına gideceği beklentisiyle gelişmekte olan piyasalardan büyük ölçüde sıcak para çıkışı yaşanmıştı. Bu süreçte dolar daha da güçlenirken, borsa iç gündeminin de etkisiyle 2016 sonuna kadar cazip getiri sağlayamadı. Bu dönemde yatırımcıların yavaş yavaş pay senetleri piyasasından çekilip dolara yöneldiğini hatırlatan Ünlü, “Doların güçlenmesi, doğal olarak Türkiye’nin de aralarında olduğu gelişmekte olan ülke borsalarına talebi ve risk iştahını azaltınca, halka arz piyasası da son yıllarda durma noktasına geldi. Bu süreçte hiçbir şirket düşük çarpanlarla halka arz yapmak istemedi. Türkiye’de 2010 yılında 22 şirket, 2011 yılında 25, 2012 yılında 16 şirket halka açılırken, 2013 yılında halka açılan şirket sayısı 9’a düştü. 2013 yılından itibaren ise bu sayı daha da azalarak dip seviyelere gerilemişti” bilgisini paylaşıyor.
2016 yılında ise sadece 1 şirket halka açılmıştı. 2013’te halka arzlardan elde edilen gelir 1 milyar 309 milyon TL olurken, 2016’da bu rakam 37 milyon TL’ye kadar inmişti. Ünlü, “Tabii kimse düşük çarpanlarla halka arz yapmak istemiyor. Onu yapmak yerine eğer illa sermaye almak istiyorsa özel girişim sermayesi fonlarına gidiyorlar, ya da şirkete stratejik ortak alıyorlar. Veya kendileri yapamayacaklarsa şirketleri satıyorlar. Ama bunların hepsini daha iyi çarpanlardan yapıyorlar” diyor.
2017’de ise kısmen ibrenin yeniden gelişmekte olan ülkelere dönmesiyle halka arz piyasasında toparlanmanın başladığını anlatan Ünlü şöyle devam ediyor: “Geçen yıl gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akışına nisan ayındaki referandumun tamamlanmasıyla politik belirsizliğin ortadan kalkması da eklenince Türkiye sermaye piyasalarına portföy girişleri arttı. Portföy girişlerinin artması pay senedi piyasalarının performansını olumlu yönde etkileyince BIST 100 Endeksi 110 binli seviyeleri aştı. Böyle olunca değerlemeler daha cazip hale geldi ve kaynak arayışında olan kurumlar ve hissedarlar halka arzı da alternatif olarak değerlendirmeye başladı. Dünyada da özellikle teknoloji tarafında halka arzlar arttı. 2017 yılında Türkiye’de toplam 3 şirket halka açılmış olup 1 milyar 254 milyon liralık halka arz geliri elde edildi.”
8 HALKA ARZDAN 5 MİLYAR TL GELİR
2018 yılına ise hızlı bir başlangıç yapıldı. Yılbaşından bu yana Safkar Ege, Trabzon Liman İşletmeciliği, Enerjisa, Medical Park, Peker Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı, Trend Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı, Kafein Yazılım Hizmetleri ve Şok Marketler’in halka arzı gerçekleşti.
“Aslında gıda perakendeciliği sektörünün hasılat bakımından en hızlı büyüyen perakende market zinciri Şok Marketler’in halka arzının yurtiçi ve yurtdışındaki belirsizliklere rağmen başarıyla tamamlanması sevindirici bir gelişme oldu” diyen Mahmut Ünlü, 2.3 milyar lira büyüklüğü ile Şok Marketler’in halka arzının Türkiye’de son 10 yılda gerçekleştirilen en büyük birincil halka arzlardan biri olarak değerlendirilebileceğini belirtiyor. Ünlü şöyle devam ediyor: “Biz bu halka arzda Global Koordinatör olarak yer aldık. Beklentilerin çok üzerinde yoğun bir taleple karşılaştık. Yatırımcılardan yoğun ilgi gören bu işlemde, arz edilen paylara toplam 1 milyar dolar seviyesinde talep geldi. Sözkonusu bu halka arzla birlikte Türkiye’ye 1.95 milyar lira yabancı sermaye girişi sağlandı.” Ünlü’nün verdiği bilgiye göre, yılbaşından bugüne kadar sekiz halka arz işleminden 5 milyar lirayı aşkın gelir elde edildi.
Önümüzdeki dönemde Memorial, Başkentgaz, Hayat Varlık Yönetim’in halka arzı, Aselsan’ın da ikincil halka arzının yapılacağı piyasalarda konuşuluyor. Planlanan halka arzlar gerçekleşirse toplamda 2018 yılında 2-2.5 milyar dolar büyüklüğünde halka arz büyüklüğünün olması tahmin ediliyor.
Ünlü, halka arz piyasalarının yeniden hareketlenmesi için öncelikle siyasi-ekonomik konjonktürün düzelmesinin yanı sıra jeopolitik risklerin ortadan kalkması gerektiğini söylüyor.