Eski CFO’dan sosyal platform

Cenk Tükel, 20 yılı aşkın bir süre KoçBank ve PepsiCo gibi şirketlerde üst düzey yöneticilik yaptıktan ve uluslararası ortak girişimlerin yönetim kurulunda bulunduktan sonra girişimci olmayı tercih etti. Son olarak PepsiCo Türkiye’deki CFO ve yönetim kurulu başkan yardımcısı görevinden ayrılan Tükel’in kariyerinin çok uzun bir dönemini uluslararası pazarlarda geçirmiş olması, Tükel’in kurduğu şirkete IntroMoney adını vermesini açıklıyor.

Bu profille değerlendirildiğinde Tükel açısından anlaşılır olmayan noktalar da söz konusu. Bunlardan biri Tükel’in “Türkiye’de uygulama geliştiriyorsan, buna Türkçe bir ad koymak gerekiyor” deyip uygulamaya TanıştırKazan adını vermesi. CFO’lar şirketlerin en sosyal insanları değilken TanıştırKazan’ın kulaktan kulağa yayılan bir tavsiye ağı olarak kurgulaması ve bütün gücünü buna vermesi, bir diğer dikkat çekici nokta. Başka ayrıntılar da var ama listeyi uzatmaya gerek yok çünkü TanıştırKazan muhtemelen uygulamanın kendisinden çok doğru zamanlaması ile dikkat çekecek. 

2015’te çıkan Ticari İletişim ve Elektronik İletiler Hakkındaki Yönetmelik ve 2016’da çıkan Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ile markaların yeni müşterilere ulaşmalarının kuralları daha sıkı bir regülasyona girerken satış maliyetleri arttı. Bunu yakalayıp uygulamayı bu döneme hazır hale getirmesi, Tükel’in girişimcilikten çok CFO yanından gelen zekasına işaret ediyor. Markalara regülasyonlara uygun olarak pazarlama yapmanın yanında yeni müşterilere yasalara uygun bir biçimde ve düşük maliyetle ulaşma olanağı tanıyan TanıştırKazan’ın başarı hikayesinin tamamlanması için tavsiye işini Uberleştirmesi gerekiyor. Bu sisteme dahil olan marka ve kullanıcı sayısının artması ile yakında ilişkili. Düşük sayıların anlamı olmayan ve giriş bariyerlerinin düşük olduğu bir alanda Tükel’in hızlı hareket etmesi gerekiyor. Tükel bunun adımlarını iki yönlü olarak atmaya bu yıldan başlamayı planlıyor; işi büyütürken tanıştırıcılar, müşteriler ve markalardan alacağı geri bildirimler ile platformun geliştirilmesi planlanıyor.

IntroMoney bunun için gerekli organizasyon yapısı ve esnekliğine sahip. Arka ofis ve önyüz tarafında kendi başına işin bütününü yapabilen iki uzman şirketin yapısının diğer bileşenlerini oluşturuyor. Ofisten bağımsız bir çalışma modeli ile işin yürütülmesinin sağlanması ise, globalleşebilirlik konusunda önemli bir unsur. Bu, Tükel hedeflerine ulaşması için de gereken bir esneklik.

Tükel, “TanıştırKazan’ı geliştirip, büyütmek için sadece yatırımcılar ile değil, Avrupa Birliği fonları, sosyal sorumluluk proje sahipleri, atıl iş gücünün ekonomiye katılması için çalışan kuruluşlar ve dernekler ile de görüşeceğiz. Topluma geri vermek benim için çok önemli. Topluma geri vermek benim için çok önemli. TanıştırKazan bu felsefe ile, ne kazanırsam yarısı tanıştırıcılarımın diyor” şeklinde konuşuyor.
Ancak bu eldekini avuçtakini dağıtmak anlamına gelmiyor. Tükel, sahip oldukları ilişkiler ağını geliştirmeyi ödüllendirdiklerini ancak bu konuda şimdiden önemli dersler alarak kendilerini geliştirdiklerini ifade ediyor. Tükel, “Sistemi kötüye kullanmaya çalışanları tespit eden başarılı bir analitik altyapımız var. Bu girişimleri bu analitik gücü ile olduğu kadar denemelerinde başarısız olduklarında konuyu takip etmemelerinden de tanıyoruz” diyor.
Anlaşmalı olarak ürün satın alıp tanıştırıcıya prim ödemesi yapıldıktan sonra ürünü iade etmeye dayanan aldatma modeli, IntroMoney’nin kaçındığı en dikkat çekici risk. Şu anda bulunduğu ölçekte bu tür bir karmaşa, şirkete çok ciddi zararlar verebilme potansiyelini taşıyor. Olası zararın en ciddi biçimi para kadar zaman kaybettirmeyi de kapsıyor. Belki de zaman şu anda şirketin en önemli varlığı.

“TanıştırKazan’ın faz 2 ve faz 3 sürümleri için muhteşem planlarımız var” diyen Tükel, “2017 sonunda San Francisco’yu merkez edinip, benzer sosyal yapıya sahip Latin Amerika’ya açılmayı planlıyoruz.  Tüm dünyada bireylerin özgür şekilde ek gelir yaratma ihtiyaçları artıyor ve aynı şekilde markaların alternatif satış kanallarına ihtiyaçları da. TanıştırKazan, dünyadaki bu iki ihtiyacı teknoloji kullanımı ile birleştirip tam bir kazan-kazan yaratıyor” diyor.

ABD Direct Selling Association’ın (ABD Doğrudan Satış Derneği) 2015 değerlendirmeleri de bu duruma işaret ediyor. Derneğin raporunda “İnsan teması, doğrudan satışı marketteki rafta yer alan ürünü satın alma karşısında avantajlı bir konum sağlıyor. Ürünlerin faydalarını sergilemenin yanında ağ pazarlamacıları koçluk yaparak insanların bu yeni girişimlerinde kararlılıklarını korumalarına ve başarıya ulaşmalarına yardımcı oluyor” ifadesini kullanıyor. Tükel iş modelinde bu yaklaşımı dijital araçlar ile pratiğe dönüştürmeye büyük önem veriyor.
Rapor aynı zamanda sosyal medyanın işi büyütmek için önemli bir araç haline geldiğini ve sosyal medya platformlarının insan etkileşimini güçlendirerek eski çalışanların veya halihazırda bir işte çalışmakta olanların gerçek girişimcilere dönüşmesini sağladığına işaret ediyor.

Bu tematik gelişmelere eşlik eden sayılar da son derece çarpıcı. Doğrudan satış, 2015 rakamları ile ABD’de tahmini olarak 36 milyar dolarlık perakende satış hacmi yaratırken yüzde 5’lik büyümesi ile ABD’de perakende satışların yüzde 1,6’lık ve ABD’nin yüzde 3,5’lik gayrısafi yurtiçi hasıla büyümesini geride bıraktı. Bu işlerde yer alan insanların sayısının yüzde 11 artışla 18 milyondan 20 milyona yükselmesi de büyümenin bir diğer göstergesi. Global rakamlar ise, 2014’e göre yüzde 7,7 büyüme ile 183 milyar dolara yükselen hacme ve yüzde 4,4 büyüme ile 103 milyon kişiye ulaşan bir kitleye işaret ediyor.

Büyümenin gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki dağılımı ise, Tükel’in ofisi ABD’ye açtıktan sonra Latin Amerika’yı hedefleme stratejisini destekler nitelikte. Büyümenin ülkelere göre dağılımına işaret eden listede, global satışların yüzde 80’ini oluşturan ilk 10 ülke ABD, Çin, Güney Kore, Almanya, Japonya, Brezilya, Meksika, Fransa, Malezya ve İngiltere olarak sıralanıyor. Bunlardan altısının gelişmiş ve dördünün gelişmekte olan ekonomiler olması, dağılımdaki dengeye işaret ediyor.

Teknoloji tarafındaki gelişmeler ise, işin internet, mobil ve sosyal medyanın ardından gelinen noktada Uygulama Çağı dinamiklerinin etkisinin öne çıktığına işaret ediyor. Türkiye’deki yasal düzenlemelerin ardından geçen sene SMS ve e-mail reklam yatırımları sırasıyla yüzde 15 ve yüzde 4 düşerken 2016 yılında düşüş devam ediyor. Bu, önemli bir kanalın kullanımının düşmeye başlaması ve yatırımlar diğer dijital kanallara kayması anlamına geliyor. Tükel’e işin başlarındayken cesaret veren bir diğer veri ise, SMS ve e-postanın ile tanıtım ve reklamın zaten pek verimli bir kanal oluşturmadığına işaret eden Smart Insights ve GetResponse’ın Temmuz-Ağustos 2015 araştırmaları oluyor. Araştırmalar, e-posta açma oranı yüzde 22 iken, açılan e-postadaki linki izleme oranının yüzde 4’ün altında olduğuna işaret ediyor.

Diğer dijital kanallardaki trendler ise ters yönde ilerliyor. PageFair, 12 aylık dönemde dijital reklam engelleme araçlarındaki büyümenin yüzde 41 olduğuna işaret ediyor ki, bu iOS ve Android uygulaması olarak sunulan TanıştırKazan’ın tavsiye edilen kişi ile şirketi kısa mesaj ile bir araya getiren modelinin çekiciliğine işaret ediyor. Bu çekiciliğin yanında etkinlik de önemli bir fırsat oluşturuyor. Mobilin hızla değiştirdiği dijital dünyada BannerSack’in verilerine göre banner reklamlarına güvenmedikleri için basmayanların yüzde 54’lük oranı ile GoldSpot Media’nın verdiği yüzde 50’lik cep telefonunda çıkan reklamlara “kazara” basma oranı, TanıştırKazan gibi uygulamaların istikrarlı bir ilişkiler ağı yaratabilme durumunda sahip oldukları şansı ortaya koyuyor.
Tükel, CFO birikimi ile bu rakamların üzerinden bir çırpıda geçerken, kendi rakamlarını da sürekli aklında tutuyor. 2017 sonu ile ilgili planları da kendi rakamlarına dayanıyor. “Bütçe hesaplarıma göre, sahip olduğum maddi kaynak o tarihe kadar yeterli olacak. O tarihten itibaren para kazanmaya başlayarak geçimimi sağlamam gerekecek” diyor. Bir girişimci için bundan daha güçlü bir motivasyon yoktur herhalde.   
 
TanıştırKazan’ın fırsat tablosu
Kurucu Cenk Tükel, geçen yıla ait bu rakamların kendi uygulamaları için fırsat anlamına geldiğini söylüyor.
 

 
Kaynak: 2015 AdEx-TR Dijital Reklam Yatırımları IAB Türkiye açıklaması