Dolar bugün de yükselirken, özel sektör temsilcileri dolardaki hareketliliği fortuneturkey.com’a değerlendirdi.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Yönetim Kurulu Üyesi Adnan Dalgakıran, dolardaki yükselişin her sektörü farklı farklı etkileyeceğini söyledi. Bazı sektörlerin Uzakdoğu’dan dolar üzerinden ara mal alıp, Türkiye’de mamül haline getirip sattığını belirten Dalgakıran, “Doların yükselişi bunları olumsuz etkileyecek. Ancak Euro Bölgesi’nden yüksek katma değerli ürün alıp, üretim yapıp, dolar bölgesine ihracat yapanlar için bu durum avantaja dönüşür” dedi.
Dalgakıran, firmaların fiyat tutturmakta zorluk çektiğini, ihracatın yüzde 70’inin ithalata bağlı olduğunu belirterek 3 ay sonrasına fiyat vermekte güçlük çekildiğini vurguladı.
Bir başka unsurun da Avrupa’nın Çin’den ithalatının yükselmeye başlamış olduğunu, Çin’den ihracatın azalması durumunda bunun kendileri için fırsat yaratacağını belirten Dalgakıran, “Bu bize fırsat yaratır. Ama Avrupa ekonomisi sıkıntıda. Aynı zamanda Avrupa’nın ihracattaki rekabet gücü arttı. Türkiye’ye rakip olma durumu var” dedi.
Dolardaki yükselişin genel ekonomiye etkisinin olumlu olmayacağını, yatırımları etkileyeceğini, enflasyonu artıracağını anlatan Dalgakıran, “Özel sektörün bir ayda 100 milyar lira civarında borç yükü çıktı. Bu oldukça olumsuz bir durum” diye konuştu.
Finans sektörü ciddi etkilenecek
Analistler, son dönemde dövizde görülen hareketler sonucunda; bankalar başta olmak üzere finans sektörünün maliyetlerin dövize dayalı olarak yükselmesi ile ciddi anlamda olumsuz etkileneceğini öngörüyorlar. Analistlere göre, iş böyle olunca, bu durum faizlerin de yukarı gitmesine zemin hazırlayacak.
Düşen petrol fiyatlarına rağmen, artan döviz maliyeti nedeni ile enerji maliyetlerinin düşürülemediğini, sonuçta vatandaşa ve sanayicilere ek yük getirme olasılığının arttığını söyleyen uzmanlar, doların yurtdışı piyasalarda da güçlendiği bir dönemde her ne kadar ihracatta olumlu etki beklense de, bu durumun dış ticaret dengesine aynı şekilde yansımayacağını vurguluyorlar.
“Turizme negatif etkisi olmayacak”
Ever Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Selen Ersü ise, aslında olayın doların yükselişi değil Türk Lira’sının değer kaybedişi olduğunu düşünüyor. Ersü’ya göre, bunun sonucunda ithalat pahalanacak, ihracat ucuzlayacak: “Dövizle borçlanan ve geliri TL olan firmalar zarar edecektir. Turizm ve otelcilik sektöründe satış fiyatı dolar veya euro olması halinde, yatırım dövizle borçlanarak yapılmış olsa bile, negatif bir etkisi olmayacak. Ever Turizm olarak bu katagoride bulunmaktayız. Türkiye’de politik ve ekonomik stabilite iç veya dış etkenlerle bozulmadığı takdirde sektörümüzün canlılığını koruyacağını düşünüyorum.”
“Zamanlama konusunda yorum yapmak mümkün değil”
2015 yılında kuvvetli bir dolar beklediklerini söyleyen Kibar Holding CEO’su Tamer Saka, şöyle devam ediyor: “Özellikle euro karşısında hızlı bir şekilde değer kazanacağına tüm öngörülerimizde yer verdik. Fed’in faiz politikası paralelinde dönemsel USD/TL volatilesi de öngörülüyordu. Son dönemde TL’nin diğer ülke para birimlerine kıyasla USD karşısında daha fazla değer kaybediyor olması, yüksek volatilite kısa vadeli kararları zorlaştırıyor. Uzun dönemde piyasanın durulacağını, yeni bir denge bulacağını düşünüyoruz ancak zamanlama konusunda yorum yapmak maalesef mümkün değil.”
“Borçlanma maliyetleri artabilir”
AKG Gazbeton İşletmeleri Yönetim Kurulu Başkanı ve BASİFED Başkanı Levent Akgerman, risk yönetimini her alanda iyi uygulayan reel sektör oyuncularının bu artıştan çok olumsuz etkileneceğini düşünmüyor. Ancak, borçlanma maliyetlerinin artacağından endişe eden Akgerman şunları söylüyor: “Ayrıca, kurdaki bu hareket bankalarımızın yurtdışına bağlı sendikasyon kredileri için gösterdikleri teminatlarını arttırmak durumu ile karşı karşıya getirebilir. Bu durum dolaylı olarak reel sektörü olumsuz etkileme potansiyelini taşıyor.”
