Borsa İstanbul hedefin neresinde?

0
92

Borsa İstanbul’da şirketlerin piyasa değeri 169 milyar dolar. Nisan 2013’te ise büyüklük 340 milyar dolardı.

Aradan geçen üç yıllık sürede 170 milyar dolar eridi. Borsadaki şirket sayısı ise aynı dönemde 438’den 414’e indi. Şirketler üretmeye ve ticarete devam ettiği halde piyasa değerleri dip seviyelere geriledi.

2013 yılında borsa başkanı olan İbrahim Turhan: “Şayet biz çok büyük bir hata yapıp yine treni yoldan çıkarmazsak, önümüzdeki dönemde Türkiye’de tüketimin ve milli gelirin büyüme dinamiklerinin son derece olumlu bir şekilde etkileneceği hususunda neredeyse eminim” diyordu. Hedef ise ilk 10 ekonomi arasına girmeyi hedefleyen Türkiye ile birlikte şampiyonlar ligine yükselmekti. 2023 yılında borsa çatısı altındaki şirket sayısının bine çıkması bekleniyordu. Oysa geldiğimiz aşamada 2013 yılına göre şirket sayısı 24 adet azalmış durumda.

İstanbul’un finansal merkezi olarak yapılanmasında en büyük öncelik borsanın dünya çapında teknolojik bir altyapıya sahip olabilmesiydi. Borsa İstanbul, bölgede çekim merkezi haline gelmek için ilk olarak dünyanın en büyük borsa şirketlerinden ABD merkezli Nasdaq Grup ile stratejik ortaklığa gitti. Hızla teknolojisini yeniledi. Bölgede geniş bir coğrafyada yer alan sermaye piyasalarıyla teknoloji satışından, piyasaların işletilmesine; ürün geliştirmeden, ortaklıklar kurulmasına kadar birçok alanda işbirliği gerçekleştirdi. Bu kapsamda, borsa bölgenin finansal süpermarketi, uluslararası yatırımcılara açılan kapısı, finans teknolojileri ve entelektüel merkezi olmayı temel öncelikleri olarak belirledi.

Borsa İstanbul, global boyutlara ulaşmak amacıyla, getiri ve risk tercihlerine göre çeşitlendirilmiş ve yatırımcıların tüm ihtiyaçlarına cevap verebilecek bir ürün gamı oluşturabilecek şekilde son yıllarda portföyüne sürekli yeni ürünler ekledi. Bu süreçte, kira sertifikaları (sukuk) ilk defa borsa kotuna alındı. Özel sektör kira sertifikaları Menkul Kıymet Tercihli Repo Pazarı’nda işlem görüyor. Kurumsal Ürünler Pazarı ürünleri ve Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda opsiyon işlemleri yapılıyor. Borsa İstanbul’un, Nasdaq OMX ile imzalanan stratejik iş birliği anlaşması ile Borsa İstanbul, birden fazla varlık sınıfının, farklı para birimlerinde eşanlı olarak alınıp satılabildiği ve işlem sonrası süreçlerle tam bir entegrasyonun sağlandığı bir altyapıya sahip oldu.
Ancak tüm bunlar gerçekleşirken, 2013 yılından bu yana borsa sürekli kan kaybetti. Söz konusu durum FED’in parasal sıkılaştırmaya gideceğini açıklamasıyla başladı. Gelişmekte olan ülkelerden para çıkışı Borsa İstanbul’u da etkiledi. Temmuz ayında yaşanan darbe girişimiyle para çıkışı hızlanırken Türkiye’nin yatırım yapılabilir kredi notunu kaybetmesi hızı artırdı. Dev halka arzlar, teknolojik yatırımlarla büyük beklentiler şimdilik ötelenmiş görünüyor.

“Gelişmekte olan ülkelerden para çıkışı yaşanırken Borsa İstanbul’un toparlanması zor” diyor yatırımcı Aydın Yavuz. Borsada kaybeden yatırımcılar için elbette moral bozukluğu umutların da kırılmasına neden olur. Ancak büyüyen yerli kurumsal yatırımcı tabanıyla dengelerin değişebileceğini düşünenlerin sayısı hiç de az değil. BES’e otomatik katılım ve devlet desteği sistemin büyümesini sağlarken borsaya da kaynak sağlayabiliyor. Ancak buna rağmen 2023 hedefinin hayli uzağına düşüldüğü de gözlerden kaçmıyor.